Genelkurmay Başkanı’nın son konuşmasının yol açtığı bir hayıflanmayla, “Fevkalâde sığ, yetersiz, beceriksiz, mesleklerinin gereklerini yerine getiremeyen generaller galerisine döndü TSK. Ne savaşı caydıracak askerî bir kapasiteleri, ne barışı sağlayacak entelektüel bir derinlikleri var” diyordu geçenlerdeki yazısında Ahmet Altan, haklı olarak.
Ergun Babahan da, Star’da, bu durumda olanları “Harbiye’den mezun olduğu kafayla kalmış, Harp Akademisi’ne gitmemiş kıt’a subaylarına özgü zannederim. Meğer, İngilizce kitap okuyan, kendini entelektüel diye pazarlayan da aynı kafadaymış” diyerek, benzer bir düş kırıklığını dile getiriyordu.
Çok kimseler var ki, böyle düşünüyorlar.
Pekiyi, buraya nasıl gelindi, neden böyle oluyor, bunun nedeni ne?
İlkin, subay kimdir, kurmay kimdir, general kimdir, buna bakalım dilerseniz.
Harp Okulları, TSK’ya “taktik seviye”deki birliklere komuta etmek üzere subay yetiştiren eğitim kurumlarıdır. Harp Okulu ve sınıf okulunu bitirenler “teğmen” rütbesiyle kıt’aya çıkarlar, en sonunda da “albay” olarak emekliye ayrılırlar.
Harp Akademileri ise, üsteğmenliğin son üç ile yüzbaşılığın ilk üç senelerine rastlayan dönemdekilerden olmak koşuluyla kıt’adakiler arasından hem sicil hem sınav yoluyla seçtikleri kimi subayları, “stratejik seviye”deki birliklere komuta etmek üzere yetiştirip kurmay yaparlar. Kurmay olan subaylar, taktik seviyedeki birliklerde komutanlık, stratejik seviyelerdeki birliklerde de karargâh subaylığı yaparak deneyimlenirken, bir yandan da hedefledikleri, ömürleri boyunca meftunu olacakları “general”liğin peşi sıra koşuşturur dururlar.
Kurmaylık, askerliğin muharip ya da yardımcı sınıfları gibi bir sınıf değildir. O, bir düzeyin; generalliğe giden biricik yolun adıdır. O, seçilmiş dar bir çekirdek kadronun içine erkenden alınıp, geleceğin muhtemel generalliklerinde şimdiden “rezervasyon” edinmek demektir.
Okula başlarken ilk kez girdikleri ortamı “tek düze” bulup “yaramazlaşan” zekâ yüklü çocuklara, bizdeki “pedagojik özürlü” eğitimcilerin yaklaşımları nasıl olumsuz ve dışlayıcıysa... dünyayı ve hayatı sorgulama arayışlarının dalgalarında sörf yaparlarken beyinsel adrenalinleri yüksek seyreden kıt’aya ilk çıkan teğmenlerin de... ta öğrenciliklerinden beridir düşünsel anlamda en atak ve kabına en sığmaz olanları... atlarından acımasızca ve kıskançça düşürülerek , işte şimdi benzer biçimde harcanıverirler. Bunlar, daha yolun başındayken, ya ordudan atılırlar ya da bilemedin hırs ve hevesleri kırılarak, küstürülüp, bir kenara itilenlerden olurlar.
TSK, her yılki subay “devre”lerinin, liderlik vasıfları taşıyan en idealist, en hevenkli, en “eski köye yeni âdet” getirmek isteyen, bir şeyler katmanın en peşinde ve muhtemeldir ki en başarılı olabilecek çocuklarını, mesleklerinin daha ilk yıllarında “bir güzel harcamayı” bugüne kadar çok iyi becermiş (!) bir kurumdur.
Ve bu yüzden de, gerçekten hak edenleri bir yana, genel olarak çoğu en sıradan, en “etliye sütlüye” karışmayan, en “söz dinleyen” ve “vur sırtına al lokmayı ağzından” olanlara kalır, akademiye gitmek de. Zaten akademi başvurusuna “olur” onayı verecek olan komutan da nihayetinde kurmay ya da general birisidir. Onun da arayacağı, bir vakitler kendisinin de başına gelen bu tür özelliklerdir. Onun olumlu kanaati olmadan, ağzınızla kuş tutsanız akademiye gidemezsiniz. Akademi adayları, fikir beyan etmeyen, ki bu özellik çok önemlidir; komutanın emirlini kayıtsız şartsız, mutlak bir itaatle yerine getirenlerden seçilirler.
Kendilerini günlük rutine kaptırıp, birliği ve görevi için canhıraş çalışan, bu nedenle de sınavlara hazırlanmak üzere fırsat bulamayan ve yaratamayanlar da akademiye giremezler. Şimdi Şırnak’ta ya da Hakkâri’de, dağların arasına sıkışmış o mevziden bu mevzie, canı burnunda koşuşturmalarla gecesi gündüzüne karışmış, şöyle deliksiz bir uykuya ve sıcacık bir duşa dahi hasretken... bu koşullarda kalkıp akademiyi aklından geçirmeye yeltenmek... neredeyse kendisinin bile kınayacağı durumdakiler için, meselâ böyledir.
Ama akademi sınavlarına hazırlanmak için “mesaiden çalarak” zaman bulabilenler ya da tayin yeri itibariyle masun kentlerin büyük karargâhlarında, kırmızı biyeli pantolonlarının altına rugan ayakkabılar giyerek, harici elbiseleriyle dolaşabilenler için, durum hiç de öyle vahim ve elem verici görünmemektedir.
Devre arkadaşları Yüksekovalarda akıl almaz streslerden kafalarını kaldıramazlarken, böyleleri şimdi akademi sınavlarına kolaylıkla hazırlanmakta, emri altında oldukları komutanlarının “bir dediklerini ikiletmeyerek”, fıstık gibi bir geleceğin kapılarından içeriye sızmak ve süzülmek üzeredirler. İlkin kurmay, ardından da general olduklarında, okullardayken bir zamanlar yedikleri-içtikleri ayrı gitmemiş, aynı sıralarda yan yana oturdukları yahut altlı-üstlü ranzalarda yattıkları, yüzleri ve elleri dağ rüzgârlarıyla kavrulmuş, albaylıklardan emekli en yakın arkadaşlarından dahi, kendilerine “paşam” denmesini bekleyeceklerdir.
Bunların eşlenikleri sivil hayatlarda da vardır, eğer görürseniz. Uzakların unutulmuş ilçelerinde başlayıp, orası senin burası benim diyerek; Anadolu’nun otuz yıllık “gez babam gez” türü “hâkim”likleriyle, Ankara’nın “yükseklerdeki yargı yerleri”nde erken ilişkilerle yer edinmişlikler, bir midirler meselâ? (Yarın devam edeceğiz...)
