15 ay ve 6 ay olarak yapılan askerlik hizmetinin 9 ay olarak değiştirilmesi gündeme gelmişken biz de tüm dünyadaki askerlik uygulamalarını araştırdık.
İlk olarak Eski Mısır'da uygulanan zorunlu askerlik uygulaması halen dünyanın birçok ülkesinde var. Bazı ülkeler de profesyonel ordu ile yetiniyor. Hatta bazı ülkelerde bu bile yok.
İŞTE ÜLKELER VE ASKERLİK SİSTEMLERİ...
18 aya kadar askerlik yapılan ülkeler
ALMANYA
I. Dünya Savaşı'nda Almanya, zorunlu askere alma usulü uyguladı ve büyük bir ordu kurdu. Şu anda Almanya’da hala zorunlu askerlik uygulaması mevcut. Askerlik erkekler için 6 ay.
Kadınlar da gönüllü askerlik yapabiliyor. Askerlik yapmak istemeyenler sosyal hizmet alanlarında görevlendiriliyor ya da dış ilişkileri geliştirme uzmanı olarak en az 18 ay görev yapabiliyor.
YUNANİSTAN
2009 yılından bu yana Yunanistan'da erkekler için 9 ay zorunlu askerlik uygulanıyor. Yunan ordusuna kadınlar da maaşlı eleman olarak alınabiliyor; ancak, zorunlu değil.
Zorunlu olarak askere alınanlardan, askerliğini er olarak yapanlara 9 Euro maaş veriliyor ve sağlık sigortası yapılıyor. Profesyonel askerlerin maaşı ise 800 Euro'ya kadar çıkıyor.
AVUSTURYA
18 ile 35 yaş arası erkekler için 6 ay askerlik zorunlu. Ancak, askerlik yapmak istemeyenler, 9 ay kamu hizmeti yapabiliyor.
Avusturya'daki Soykırım Anma Bölümü, Avusturya Sosyal Hizmetler ya da Avusturya Barış Merkezi'ne 12 ay boyunca katılmak da askerlik yerine geçiyor.
BREZİLYA
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik süresi 12 aydır. Bu süre 18 aya kadar uzatılabilmektedir, ancak hangi durumlarda bunun yapılabileceği belirsizdir. Vicdani retçilik düzenlemesi bulunmaktadır.
Alternatif hizmetin süresi normal askerlik hizmetinde olduğu gibi 12 aydır. Fakat alternatif sivil hizmetler konusunda bir düzenleme olmadığı için vicdani retçilik statüsünden istifade edenler ordu bünyesinde silahsız olarak görev icra etmektedirler.
NORVEÇ
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik süresi 12 aydır (Pratikte 8 veya 9 ay şeklinde gerçekleştirilmektedir). Az sayıdaki yükümlü askerlik görevini ulusal muhafız teşkilatında yapmaktadır.
Buradaki hizmet süresi 6 aydır, ancak 44 yaşına kadar her sene iki haftalık yedek eğitimi almaları gerekmektedir. Vicdani retçilik statüsü 1922 yılından beri bulunmaktadır.
GÜRCİSTAN
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 18 aydır. 1997 yılından beri vicdani retçilik yasal bir hak olarak tanınmıştır. Bu haktan yararlananların alternatif ulusal hizmetlerde 36 ay çalışmaları öngörülmüştür.
2004 yılında askerlik süresinin 12 aya, üniversite mezunları içinse 6 aya indirilmesi yönünde bir yasa tasarısı parlamentoya sunulmuştur. Ancak, bu konuda halen bir ilerleme kaydedilmemiştir. Ordu bünyesinde NATO standartlarına erişebilme yönünde çalışmalar yapılmaktadır. Zorunlu askerliğin kaldırılması düşünülmemektedir. Ancak, profesyonel kadroların genel mevcut içerisindeki oranlarının arttırılarak üçte iki seviyesine getirilmesi planlanmaktadır.
DANİMARKA
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi görev alınan kuvvet ve rütbeye göre 3 ay ile 14 ay arasında değişmektedir (Ortalama süre 9 aydır). 1917 yılında vicdani retçilik kabul edilmiştir. Bu statüyü tanıyan ilk Avrupa ülkesidir. Alternatif hizmet süreleri 3 aydan 14 aya kadar değişmektedir (Ortalama süre 9 aydır).
2004 yılında hükümet ve muhalefet partileri orduda belirli reformları içeren ‘Danimarka Savunma Anlaşması 2005-2009’ üzerinde uzlaşmaya varmışlardır. Bu anlaşmaya göre, zorunlu askerlik sisteminin bundan sonrada devam ettirilmesine karar verilmiştir. Ancak, hizmet süresinin önemli oranda düşürülerek 4 aya indirilmesi planlanmaktadır.
ESTONYA
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik süresi 8 ay, memurlar ve bazı özel pozisyondaki kişiler için 11 aydır.
1991 yılında vicdani retçilik yasalaşmıştır. Bu haktan yararlanan kişiler 16 aylık alternatif hizmetlerde görev almaktadırlar.
FİNLANDİYA
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi görev alınan kuvvet ve rütbeye göre 180, 260 veya 362 gün olarak belirlenmiştir (Yükümlülerin %50’si 180 günlük hizmette bulunmaktadırlar).
1931 yılında vicdani retçilik statüsü yasalara girmiştir. Alternatif görev süresi 395 gündür. Zorunlu askerlik sisteminin kaldırılması düşünülmemektedir.
LİTVANYA
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 12 ay, üniversite ve kolej mezunları içinse 6 aydır. 1992 yılında vicdani retçilik yasalaşmıştır. Alternatif hizmet süresi 18 aydır.
MEKSİKA
Suç ülkesi Meksika'da da 18 yaşını geçen erkekler için askerlik zorunlu.
ÇİN
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. İhtiyaç olması halinde kadınlarında askerlik yapmaları öngörülmüştür. Hizmet süresi kara kuvvetlerinde 3 yıl, deniz ve hava kuvvetlerinde 4 yıldır. Vicdani retçilik statüsü bulunmamaktadır.
POLONYA
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik hizmeti 10 ay, üniversite mezunları içinse 3 aydır. 1988 yılında vicdani retçilik statüsü yasalarla güvence altına alınmıştır. Alternatif hizmetin süresi 18 ay, üniversite mezunları içinse 6 aydır.
BEYAZ RUSYA
18- 27 yaş arası erkekler için askerlik zorunlu. Yüksek öğrenimi olanlar 12 ay, olmayanlar da 18 ay askerlik yapıyor.
TÜRKİYE
1916'da çıkarılan bir yasaya göre Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki her erkek 20 yaşına geldiğinde ilk askerlik yoklamasını yaptırır. Yedek subay olanların hizmet süreleri on iki ay, kısa dönem erbaşların ise altı aydır.
Yedek subaylık
Yükseköğrenim (dört yıllık fakülte) görmüş olanlar ise yedek subay adayı olarak askerlik şubelerine müracaat ederler. Türk Silahlı Kuvvetlerinin o anki yedek subay ihtiyacı, kişinin kendi isteği ve yedek subaylık sınavı sonucuna bakılarak yedek subay ya da 6 ay kısa dönem er olarak askerlik görevlerini tamamlarlar.
Dövizli askerlik
Yurtdışında çalışanlar ise, bedeli ( 5112,00 € ) dövizle öder ve 21 gün askerlik eğitiminden geçirilirler.
LETONYA
Hükümet 2007 profesyonel orduya geçilmesine karar vermiştir.
18 aya kadar zorunlu askerlik yapan diğer ülkeler:
Azerbaycan
Kamboçya
Kolombiya
Eritre
Fildişi Sahilleri
Madagaskar
Laos
18 aydan daha uzun süre askerlik yapılan ülkeler
İRAN
İran'da zorunlu askerlik 18 yaşından itibaren başlıyor; süresi ise duruma ve yerine göre değişiyor.
Sınırdakiler 16 ay, yoksul bölgelerdekiler 18 ay, normal bölgelerden gelenler de 20 ay askerlik yapıyor. Acemi birliği ise 2 ay sürüyor. Fiziksel ya da zihinsel özürlü olanlar ve öğrenimine devam edenler askerlikten muaf.
İSRAİL
İsrail'de 18 yaşını doldurmuş kadın ve erkekler için askerlik zorunlu. İsrail'li Araplar, hamile ve evli bayanlar, zihinsel ya da fiziksel özürlüler askerlikten muaf. Askerlik hizmeti bayanlar için 2, erkekler için 3 yıl.
RUSYA
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 24 ay, yüksek okul mezunları için 12 ay olarak belirlenmiştir. Vicdani retçilik statüsü 2004 yılında tanınmıştır. Kızılordu'daki kadın askerler arasında güzellik yarışması yapılmaktadır.
TAYVAN
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 2 yıldır. Vicdani retçilik statüsü bulunmamaktadır. 2014 yılında ise tamamen gönüllü askerlik gelmesi planlanıyor.
LİBYA
Libya'da 17 yaş üstü olan erkekler için askerlik zorunludur. Libya, ayrıca ordusunda kadın asker olan tek İslam devletidir.
UKRAYNA
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 18 ay, deniz kuvvetlerinde 24 aydır. Yüksek okul mezunları için 12 aylık kısa dönem seçeneği bulunmaktadır. 1996 yılında vicdani retçilik yasal bir hak olarak tanınmıştır. Alternatif hizmet süresi 27 ay, yüksek okul mezunları içinse 18 aydır. Savunma Bakanlığı 2005 yılında askerlik süresinin 12 aya indirileceğini açıklamıştır. AB adaylığı için adı geçen ülke, 2015 yılına kadar profesyonel askerliğe geçmeyi amaçlamakta ve halen bu konuda çalışmalar yapmaktadır. Ancak, mevcut sözleşmeli askerlerle bile birçok sorun yaşanması, bu hedefin gerçekleşme olasılığının sorgulanmasına neden olmaktadır.
ERMENİSTAN
18 ila 27 yaşları arası erkekler iki yıl zorunlu askerlik yapıyor.
IRAK
Saddam Hüseyin rejiminin ortadan kalkmasıyla sonuçlanan ABD’nin son operasyonu sonrasındaki asker alma sistemi hakkında sağlıklı bilgi bulunmamaktadır. Rejim devrilmeden önceki düzenlemede, zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 2 yıl, üniversite mezunları içinse 1,5 yıldır. Vicdani retçilik statü bulunmamaktadır.
SURİYE
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik süresi 30 aydır. Vicdani retçilik statüsü bulunmamaktadır.
GÜNEY KORE
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 26 aydır ancak sağlık sektöründe görevli olanlar ile yerel ve merkezi yönetimde çalışanlar için bu süre 28 ay, bazı özel durumlarda ise 32 ay olabilmektedir. Ülkede vicdani retçilik konusunda herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır.
KUZEY KORE
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Kadınlar askerlik hizmeti yapmakla yükümlü değildir, ancak 40 yaşına kadar senelik olarak askeri eğitimden geçirilmektedirler. Askerlik hizmeti kara kuvvetlerinde 5 ile 8 yıl, deniz kuvvetlerinde 5 ile 10 yıl ve hava kuvvetlerinde 3 ile 4 yıl arasında icra edilmektedir. Yasalarda vicdani retçilik statüsü bulunmamaktadır.
MISIR
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik süresi 3 yıl, öğrenim görmüş kişiler içinse 18 ay olarak tespit edilmiştir. Vicdani retçilik statüsü bulunmamaktadır.
GÜNEY KIBRIS RUM KESİMİ
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik süresi 26 aydır. Çok sayıda çocuk sahibi olan (En az dört) ve yurtdışında yaşayanlar için 13 aylık kısa dönem askerlik imkânı bulunmaktadır. Diğer AB üyesi ülkelerin aksine vicdani retçilik için ayrı bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Sadece 1992 yılından beri ulusal güvenlik yasasında bu haktan bahsedilmektedir. Vicdani retçilikten yararlananların ordu içerisinde silahsız olarak 36 aylık, ordu dışında ise yine silahsız olarak 42 aylık askerlik hizmeti yapmaları öngörülmüştür.
18 aydan daha fazla süre askerlik yapan diğer ülkeler...
Kongo
Küba
Gine
Kazakistan
Kırgızistan
Mozambik
Singapur
Sudan Tacikistan
Tayland
Türkmenistan
ZORUNLU ASKERLİK UYGULAMASI OLMAYAN ÜLKELER
AMERİKA
Amerikan İç Savaşı'nda (1861-65) Güney ve Kuzey, zorunlu askerlik usulüne başvurdular. Ama, 19. yüzyıl boyunca ABD'de barış zamanında zorunlu askerlik uygulanmadı. ABD zorunlu askere almayı Vietnam Savaşı nedeniyle sürdürdü ve bu uygulamaya ancak 1973'te son verebildi. 1973 yılında Amerikan Başkanı Nixon, mecburi askerliğe son vererek gönüllü askerlik sistemini başlattı.
BULGARİSTAN
Zorunlu askerlik sistemi uygulanmamaktadır. 2008'in Ocak ayından itibaren zorunlu askerlik kaldırılmış ve profesyonel orduya geçilmiştir.
FRANSA
Napolyon Savaşları sırasında Fransa'da, bütün sağlıklı erkekleri askere alındı. Daha sonra Prusya, erkekleri askerlik eğitimi için bir süre askere çağırmaya başladı. Böylece, az sayıda askerden oluşan asıl ordu, savaş zamanında hizmet etmeye hazır, eğitim görmüş yedek askerlerin katılmasıyla büyüyordu. Fransa'da zorunlu askerlikuygulaması 2001 yılında kaldırılmıştır. Askerlik artık profesyonel olarak uygulanmaktadır.
İNGİLTERE
İngiltere, 2 Dünya Savaşı'nda da zorunlu askerlik uygulaması getirdi. I. Dünya Savaşı'nda, İngiliz ordusu düzenli askerlerden ve gönüllülerden oluşuyordu. 1930'larda İngiltere, oldukça küçük düzenli orduyla yetindi.
II. Dünya Savaşı, hemen bütün ülkelerin orduya bakışlarını değiştirdi. İngiltere de çoğunlukla iki yıllık bir süre için gençleri askere alarak güçlü ordular kurdu. İngiltere'de zorunlu askerlik 1960'a kadar sürdü. Şimdi ise ordusu tamamen gönüllülerden oluşuyor.
JAPONYA
İkinci Dünya Savaşı sonrasında imzalanan anlaşmalara göre, bu ülkenin resmi olarak silahlı kuvvetlere sahip olması yasaklanmıştır. Ancak, fiiliyatta profesyonel ordusu vardır.
KANADA
Profesyonel ordusu vardır. Zorunlu askerlik sisteminin uygulanması konusunda yasalarında herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Küba Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Yasalara göre, kadın erkek tüm yurttaşlar askerlik hizmeti yapmakla yükümlüdür. Ancak, pratikte sadece erkekler bu görevi icra etmektedirler. Ülkede vicdani retçilik statüsü bulunmamaktadır.
PAKİSTAN
Pakistan'da diğer ülkelerden farklı bir askerlik sistemi var. Aslında zorunlu askerlik yok ancak; Pakistan'daki yerel kabilelerin belli sayıda gönüllü asker çıkarma zorunluluğu var.
İSVEÇ
2010'un başına kadar askerlik zorunluydu. 18 ile 47 yaşları arası erkekler askere alınıyordu.
BOSNA& HERSEK
2006 yılından itibaren zorunlu askerlik kalktı.
HİNDİSTAN
1948 yılında bağımsızlığını kazanan ülkede zorunlu askerlik sistemi hiçbir zaman uygulanmamıştır. Ancak, tehlike durumlarında zorunlu askerlik sisteminin yürürlüğe sokulabileceği yasal düzenleme bulunmaktadır. Günümüzde zorunlu askerlik sisteminin geleceği tartışılmaktadır.
ARJANTİN
1994 yılında zorunlu askerlik uygulamasını kaldırdı; ancak, savaş, kriz ya da olağanüstü hallerde zorunlu hizmet devreye giriyor.
LETONYA
2007 yılında zorunlu askerlik kalktı.
LÜBNAN
Erkeklere zorunlu 1 yıl askerlik uygulaması 2005 yılında kalktı.
AVUSTRALYA
1972'de Whitlam hükümeti zorunlu askerliği kaldırdı.
SRİ LANKA
ingiltere'nin hakimiyeti altındayken de 1948'de bağımsızlığını kazandıktan sonra da zorunlu askerlik uygulaması olmadı. Ordusu tamamen gönüllülerden oluşuyor.
BARBADOS
Ülkede gönüllü askerlik için yaş sınırı 18.
İTALYA
2000 yılında parlamentoda alınan karar uyarınca ordunun 2007 yılından sonra tamamen profesyonel bir örgütlenme olması planlanmıştır. Ancak, geçiş süreci tahmin edilenden daha hızlı ve başarılı uygulanınca öngörülenden iki yıl önce, 2005 yılında profesyonel orduya geçilmiştir.
BELÇİKA
1994'te zorunlu askerlik kaldırıldı, 2010 yılının başında da gönüllü askerlik uygulaması geldi.
İSPANYA
2002 yılı itibariyle zorunlu askerlik sistemi kaldırılarak profesyonel orduya geçilmiştir.
İRLANDA
Zorunlu askerlik sistemi hiçbir zaman uygulanmamıştır. Profesyonel ordusu vardır.
MACARİSTAN
2003 yılında profesyonel orduya geçilmesine karar verilmiştir. 2005 yılı içerisinde hazırlıkların tamamlanarak zorunlu askerlik uygulanmasının kaldırılması beklenmektedir.
LÜKSEMBURG
MAKEDONYA
KARADAĞ
FAS
HOLLANDA
YENİ ZELANDA
TANZANYA
PANAMA
PERU
FİLİPİNLER
PORTEKİZ
ROMANYA
SLOVAKYA
SLOVENYA
GÜNEY AFRİKA
