18 Mart 1915 Çanakkale Savaşı, kuşkusuz Türk tarihinin dönüm
noktalarından biri. Zaferin 97. yıldönümünde ilginç bir ayrıntı ortaya
çıktı.
Çanakkale savunması ile ilgili hazırlıklar, II. Abdülhamit Han'ın
emriyle başlatılmış. Çanakkale Boğazı'nın devletin savunmasında
olmasının öneminin farkında olan Sultan Abdülhamit, çeşitli çalışmalar
için girişimlerde bulunmuş. Düşman saldırısı ihtimaline karşı
Çanakkale'ye torpil döşetmiş.
Bu bilgi Çamlıca Basım Yayınları
tarafından çıkan "Osmanlı'nın Son Kilidi Çanakkale 2" kitabında yer
alıyor. Padişahın başkimyageri olan Polonya asıllı Bonkowski Paşa, 1897
yılında deniz savunmasıyla alakalı bir rapor hazırlayarak, Abdülhamit'e
sunmuş. Raporu Osmanlı arşivlerinde bulan tarihçi Ahmet Temiz,
Bonkowski'nin savaştan 18 yıl önce hazırladığı bu raporun savunmayla
ilgili önemli bilgiler verdiğini belirtiyor. Abdülhamit Han'ın ileri
görüşlülüğünün bu belgede de ortaya çıktığını kaydeden Temiz, şöyle
konuşuyor: "Başkimyager, hazırlamış olduğu raporunda düşman devletler
tarafından İstanbul ve Çanakkale Boğazı'na karşı vuku bulacak bir
saldırı esnasında buraların muhafazası için denize döşenebilecek ve
düşman gemilerinin geçişlerine engel olabilecek torpilleri ele
almıştır."
Padişaha sunulan raporda şu bilgiler yer alıyor:
"İstanbul ve Çanakkale boğazlarının muhtemel bir düşman saldırısına
karşı muhafaza altına alınmasından bahsediliyor. Ben de Halife
Hazretleri'ne verdiğim vatanın muhafazası sözü gereği, sadık tebaanın
mesailerine gücüm yettiğince katılmak üzere fenne müracaat ettim. Biraz
fikir yürüttükten sonra, bir nevi hareketli bir torpil icat ettim. Bu
usul Çanakkale Boğazı sularında münasip bir şekilde kullanıldığında
Akdeniz adalarından zorla girmek isteyen bir düşman filosunun girişini
tamamen imkânsız kılmazsa bile oldukça zorlaştırır."