Harb Akademileri’nin “askerî eğitim” müfredatı, taktik seviyeden stratejik seviyeye doğru bir evrilmeyi öngörmekle birlikte, aslında özü itibariyle Harb Okulları’ndaki askerî eğitimlerin tekrarlarından başka bir şey değildirler. Zira tersi olsaydı, yani askerî bakımdan farklı ve hiç işlenmemiş yeni bilgiler içerseydi, o takdirde Harb Okulu askerî eğitimlerinin eksikliği söz konusu olacak, ortaya sanki yeterlilik kazanılmadan subay olunduğu gibi bir mantık çıkacaktı.
Madem Harb Okulu’nun tekrarıysa, öyleyse akademide bir kez daha neden okutulmaktadır?
Çünkü mikyas küçültülerek, Ordu’nun gerçek yöneticileri olan “generaller sınıfı”nın gelecekteki kadrolarının biricik adayları, her devre’nin subayları arasından, “ağaç yaşken eğilir” mantığıyla “eleme” yapılarak seçilmiş... ve şimdi, eğitimleri bu kez bir başka anlayışla “yeniden” ele alınıp, tüm bilgilerin üstünden bir kez daha geçilme yolu seçilmiştir.
Kontrol edilebilir ve istenen istikamete yönlendirilebilir sayıdaki bu “seçilmiş subaylar”, artık “TSK’nın öznesi” olacaklardır.
Geniş subay kitlesinin küskünlüklerine fırsat vermemek için, sınıf subaylarından da general yapılmaktadır. Ne ki, bu simgesel göz boyama TSK’nın “kast” yapısını örtmeye yetmemektedir. Benzer amaç gözetilerek, tıpkı subaylığa geçip en fazla bölük komutanlığı düzeyi olan yüzbaşılığa kadar gelebilen astsubaylarda olduğu gibi... kurmay olmayan albayların da generalliği, taktik düzeydeki tugay ve tümen komutanlıklarına kadar varabilmekte, stratejik kolordu ve ordu düzeylerinin generalliklerine uzanamamaktadır.
Albaylığa gelmiş her bir kurmay subayın orgeneral bir “velisi” vardır. Yani tüm kurmay albaylar, varolan orgeneraller arasında, bir “velâyet” ilişkisi çerçevesinde pay edilmişlerdir. Her orgeneral, velâyeti altındaki kurmay albayları tüm safahatları itibariyle izlerler, gerekirse yönlendirirler ve generalliklere terfileri hususunda “YAŞ” toplantılarında etkin rol oynarlar. Bu bağ, âdeta “peştamal bağlama”ya varan “usta-çırak” ilişkisindeki gibi bir süreç ve işleve işaret etmekte; ama daha önemlisi, TSK’nın nasıl bir “kapalı devre terfi sistemi” oluşturduğunu da ortaya koymaktadır.
Terfi sistemindeki resmî mevzuat, “926 sayılı Askerî Personel Kanunu” ve ondan türeyen “Askerî Sicil Yönetmeliği”dir.
Ne ki, bu yönetmelik tam anlamıyla çağ dışı bir hukuki düzenlemedir. Objektif ölçütler yerine, sübjektif verilere dayalı, kapalı kapılar ardında yürüyen bir yöntem izler. Açıklıktan uzak, denetimsiz, sağlaması yapılamayan kişisel kanaatlerle oluşturulmuş, iki dudağın ucunda salınan bir “efendi-kul” ilişkisi geleneği tesis edilmiştir.
Örneğin, teğmenliğimde alay komutanı, 200 üzerinden 192 not verdiği sicilimi bana göstererek , “baskılara boyun eğmeyeceğini” söylemişti. Ancak, derin devletin “kurucu babaları”ndan olan tümen komutanı tümgeneral Cihat Akyol’a bir ay dayanabilmiş, ordudan atılabilmem için 120’nin altında bir notla yeni sicil düzenlemek zorunda kalmıştı. Bütün bunlar yargı sürecinde birer birer gün yüzüne çıkmışlardır.
Ama neye yarar!
Haksızlıklar hiçbir zaman telafi edilemezler ve mutlaka iz bırakırlar. Ve bu haksızlıklar diz boyu hale gelerek, o kurumları çürütürler.
“Liyâkat”ın barınamadığı alanı, “yağcılık”lar doldurur hale gelir. Piramidin en tepelerine tırmananların önemli bir bölümü, emsâllerinin en iyileri olmak yerine, efendilerine kulluğu en çok becerenlerden çıkanlar olurlar.
Kurmayların stratejik karargâhlarda insiyatifler alarak projeler ürettikleri de bir “efsane”dir. Boynuzun kulağı geçemeyeceği bir yerdir, ordu. Askerî doktrine göre, “karar”ının oluşmasına yardımcı olmak üzere, fikrî faaliyetler yürüterek kimin haddinedir, komutana “akıl vermek”? Karargâh, komutan ne derse, sadece o kadarlık ve ona çalışılan bir yere dönüşmüştür, bizde. Aslında Amerikalıların yarattığı tarzda bir karargâha hiç ihtiyaç olmamıştır, TSK’da.
Erdemlice ve filozofça, sevgi ve hayranlık yüklü bir saygınlıkla bezenmiş, alçak gönüllü bir önderliğin yerine... kendisinden korkulan, yol bulunca kaçım kaçım kaçılan, huzurunda tir tir titrenerek, özgüvensiz ve kişiliksiz bir pozisyonla durulabilen... bir konumun kozasıyla örülmüştür, generallik. Bunu düzeltip silecekleri yerde, üstelik bundan hoşlanmışlardır da.
Ama bütün bu aksak örüntünün kendisi bakımından iç tutarlığı da yok değildir, hani.
Nitekim, Cumhuriyet’in tek parti döneminde antidemokratik temelleri atılan, 60’lar ve sonrasındaki tüm darbe süreçlerinde pekişen, dogmatik-durağan-gerici anlayışlarla kurgulanıp tasarımlanan bir modeli; katı ve kendine özgü bir laiklik marifetiyle “vesayet”e tahvil ederek, toplumsal yapıya seçeneksizce dayatmak suretiyle, siyasallaşmışlardır.
Bu durumdaki askerî bir kurumdan, zayıflıklar üretmesinin dışında, daha başka ne beklenebilir ki?
