“Türk subayları ‘dine ve siyasete çerçeve çizme' dürtüsüyle mi yetiştiriliyor?TSK'da eğitim sisteminin temelinde bu mu var? TSK'nın dine, dini eğitime bakışı nasıl?” sorularına cevap aradığımız “TSK'da Eğitim” adlı yazı dizimizin dünkü bölümünde, şu görüşlere yer vermiştik:
“Ülkemizde ilköğretim ve liselerde okutulan zorunla Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi çocukların dini eğitimi konusunda yeterli olmuyor. Okullarda verilen eğitimin yetersizliğini gören aileler çocuklarına kendi gayretleri ile İslam'ı öğretmeye çalışıyor; bu yolda çocuklarına güzel örnek olmaya gayret gösteriyor. Dini eğitimlerini artırmaları amacıyla çocuklarını hafta sonları ve yaz tatillerinde kurslara gönderebiliyor. Bu özellikle taşrada çok yaygın bir gerçek. Yaz aylarında Kur'an kursları dolup taşmakla birlikte, veliler özellikle Cuma namazlarına ellerinden tuttukları çocukları ile iştirak ediyorlar. Bu güne kadar ‘subayların, subay ailelerinin dini eğitimi' üzerine yapılmış herhangi bir araştırma, anket bulunmamakla birlikte; halkın önemli bir bölümünde ailelerin kendi gayretiyle edindiği dini eğitim konusunda subay ailelerinde ise ağırlıklı olarak ilköğretim ve lisede zorunlu olarak okutulan ve haftada bir iki saatten ibaret olan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi ile yetinildiği görülüyor. Aileler, namaz kılmanın, dini eğitim almanın, dini sohbetlere katılmanın ‘irticai faaliyet' olarak görülebildiği TSK'nın liselerinde, harp okullarında okuyan çocuklarını bunun dışında bir eğitime, kursa yönlendiremiyor.”
14 YAŞINDA AİLELERİNDEN KOPUYORLAR
13-14 yaşlarında girdikleri askeri liselerde 5 yıl boyunca yatılı olarak öğretim gören subay adayları, ardından girdikleri harp okullarında da öğrenimlerine yatılı olarak devam ediyorlar. Derslerin dışındaki haftalarda, yani tatil haftalarının önemli bir bölümü de “kamplarda” geçiyor.
ASKER KİŞİ OLDUKLARI BİLİNCİ
Askeri liselerde öğrencilerin öğretim faaliyetlerinin yanı sıra sorumluluk duygularını geliştirmek, askerliğin temel prensiplerini öğretmek amacıyla temel askeri eğitimlerine büyük önem veriliyor. Öğrencilere her türlü sevgi ve hoşgörü ortamının yanı sıra “Asker Kişi” oldukları bilinci aşılanıyor. Bu çerçevede askeri eğitim ile mesleği sevdirme programları uygulanıyor.
ORTAK TUTUM VE DAVRANIŞ ŞART
Askeri liselerde, en etkili lider danışmanlığı faaliyetinin "ÖRNEK OLMA" ile gerçekleşeceği bilinciyle, tüm okul personelinin "ORTAK TUTUM VE DAVRANIŞ" geliştirmeleri üzerinde önemle duruluyor. Öğrenciler düzenli bir şekilde tiyatroya, sinemaya ve operaya götürülüyor.
HARP OKULLARINDA ANA İLKE
Askeri üniversite olarak nitelendirebileceğimiz harp okullarında ise benimsenen ana ilke şu: “Öğrencilere Atatürk İlke ve inkılapları doğrultusunda ve Atatürk milliyetçiliği, demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti ilkelerine bağlı hizmet bilincinin ve mesleki değerlerin kazandırılması sağlanır. Millî kültürümüz, örf ve adetlerimize bağlı şekil ve özellikleri ile evrensel değerler içinde korunarak geliştirilir ve öğrencilere millî birlik ve beraberliği güçlendirici ruh ve irade gücü kazandırılır.”
Türk Silahlı Kuvvetleri'nde eğitim-öğretim kurumlarını tüm detaylarıyla bir tanıyalım:
ORTA ÖĞRETİM KURUMLARI
Genelkurmay'ın verilerine göre, orta dereceli askerî okulların öğrenci kaynağını giriş şartlarını sağlayan sekiz yıllık temel eğitim mezunları oluşturur. Harp okullarının öğrenci kaynağını teşkil eden askerî liseler ( 5 Yıllık) şöyledir:
-Kara Kuvvetleri Komutanlığına bağlı olanlar;
* Kuleli Askerî Lisesi - İstanbul
* Maltepe Askerî Lisesi - İzmir
* Işıklar Askerî Lisesi- Bursa
-Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı olan ve Heybeliada İstanbul'da bulunan Deniz Lisesi
-Hava Kuvvetleri Komutanlığına ve Jandarma Genel Komutanlığına ait askerî lise bulunmuyor. Bu komutanlıklar ihtiyaçlarını Kara Kuvvetleri Komutanlığına ait askerî liselerden ve sivil kaynaktan karşılıyor. Askerî liseler, fen bilimi alanında eğitim veriyor. Müfredat programı Millî Eğitim Bakanlığı ile uyumlu! Öğrenciler yatılı olarak eğitim görmekte, iaşe ve ibateleri devlet tarafından karşılanmakta. Öğrenciler hafta sonları evci izni kullanabilmekteler.
Astsubay Meslek Yüksek Okuluna öğrenci yetiştirmek maksadıyla TSK Sağlık Astsubay Hazırlama Okulu ile TSK Bando Astsubay Hazırlama Okulunda da eğitim ve öğretime devam ediliyor. Diğer astsubay hazırlama okulları 2003 tarihi itibarı ile kapatıldı.
Işıklar Askeri Hava Lisesi'nin haftalık ders programı
ÖN LİSANS ASKERÎ OKULLAR
Türk Silahlı Kuvvetleri'nde ön lisans düzeyinde eğitim-öğretim yapan askeri okullar ise şöyle:
- Kara Kuvvetleri Astsubay MYO- Balıkesir
- Deniz Kuvvetleri Astsubay MYO-Karamürsel/Yalova
- Hava Kuvvetleri Astsubay MYO- İzmir
- TSK Bando Astsubay MYO-Ankara
- TSK Sağlık Astsubay MYO-Ankara'da bulunmaktadır.
TSK'da Kara, Deniz, Hava, Jandarma, Bando ve Sağlık Astsubay Meslek Yüksek Okullarında ön lisans seviyesinde eğitim yapılıyor. Astsubay meslek yüksek okullarını bitiren öğrenciler astsubay çavuş olarak nasbedilmekte ve müteakiben kendi branşlarında ve teknik konularda sınıf okullarında eğitim almaktalar.
LİSANS DÜZEYİNDEKİ ASKERÎ OKULLAR
Türk Silahlı Kuvvetlerinde lisans düzeyinde eğitim-öğretim yapan askerî okullar da şunlar:
- Kara Harp Okulu - Ankara
- Deniz Harp Okulu - İstanbul
- Hava Harp Okulu - İstanbul
Gülhane Askerî Tıp Akademisi - Ankara (Kuvvet Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığı için müşterek)
Türk Silahlı Kuvvetleri'nin muvazzaf subay kaynağı Kara, Deniz ve Hava Harp Okullarıdır. Jandarma Genel Komutanlığı subay kaynağını Kara Harp Okulu'ndan karşılıyor.
HEDEF
Harp okullarında lisans düzeyinde eğitim verilmekte ve muvazzaf subay yetiştirilmekte. Eğitim ve öğretim süresi 4 yıl. Genelkurmay, harp okullarında uygulanan eğitim ve öğretimin hedefini şöyle açıklıyor: “Bilgi çağının sosyal, kültürel, teknolojik ve akademik koşullarına adapte olabilecek nitelikte, hukuk bilinci gelişmiş, insan hak ve hürriyetlerine saygılı, en az bir, mümkün olduğu takdirde iki yabancı dil bilen ve çeşitli dallarda mühendislik formasyonu almış subay adaylarının yetiştirilmesini sağlamaktır.”
BAYAN ÖĞRENCİ DE ALINIYOR
Harp okullarının esas öğrenci kaynağı askerî liseler olmakla birlikte ihtiyaç halinde sivil liselerden de sınavla öğrenci alınabiliyor. 1992 yılından itibaren harp okullarına bayan öğrenciler de alınmaya başlandı.
Harp okullarında eğitim-öğretim yapılan ana bilim dalları programları şöyle:
- Kara Harp Okulunda; sistem mühendisliği,
- Deniz Harp Okulunda; endüstri, elektrik/elektronik, makine, bilgisayar ve gemi inşa mühendisliği,
Hava Harp Okulunda; havacılık, elektronik, bilgisayar ve endüstri mühendisliği bölümlerinde lisans düzeyinde eğitim veriliyor.
Harp okullarında Türk öğrencilerin yanı sıra çeşitli ülkelerden misafir askerî öğrenciler de eğitim görüyor.
Subaylar kıta, karargah ve kurumlarda görev yaparken; atandıkları görevlere ilişkin olarak yurt içi ve yurt dışında açılmakta olan meslek içi eğitim kurslarına katılıyorlar.
TSK personel yetiştirmede yüksek öğretim sistemimiz içinde yer alan üniversitelerden de yararlanıyor.
Fakülte ve yüksek okullarda eğitim gören askerî personel, harp okullarında yetiştirilmeyen sınıflardaki personel ihtiyacını karşılıyor.
TSK bünyesindeki diğer bir yüksek öğretim kurumu da Gülhane Askerî Tıp Akademisi. Gülhane Askerî Tıp Akademisi, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne muvazzaf askerî tabip ve gerektiğinde diğer sağlık bilimleri alanında askerî personel yetiştiren bir yüksek öğretim kuruluşu.
Gülhane Askerî Tıp Akademisi;
- Lisans düzeyinde Gülhane Askerî Tıp Fakültesi,
- Yüksek lisans düzeyinde Sağlık Bilimleri Enstitüsü,
- Lisans düzeyinde Hemşirelik Yüksek Okulu,
- Ön lisans düzeyinde Sağlık Meslek Yüksek Okulundan oluşuyor.
TSK'DA LİSANS ÜSTÜ EĞİTİM-ÖĞRETİM KURUMLARI
Türk Silahlı Kuvvetleri'nde lisans üstü düzeyde eğitim öğretim veren kurumlar ise şöyle:
- Kara Harp Akademisi - İstanbul
- Deniz Harp Akademisi - İstanbul
- Hava Harp Akademisi - İstanbul
- Silahlı Kuvvetler Akademisi - İstanbul
- Millî Güvenlik Akademisi - Ankara
- Harp okulları ve Harp Akademisi bünyesindeki enstitüler.
Harp Akademileri; TSK'ya bilgi çağının ihtiyaçlarını karşılayabilecek komutanlık ve karargah subayı niteliklerine sahip kurmay subay yetiştiren, kurmay subayların müşterek/birleşik karargah ve birliklerin faaliyetlerini yönetecek tarzda öğrenim yapan, millî güvenlik konularında bilgi ve yetenek kazandıran, özellikle, jeostratejik ve jeopolitik konular ile askerî harekat konularında araştırma ve geliştirme yapan bir bilim ve ihtisas kuruluşu olarak gösteriliyor. Kurmay subaylar, Harp Akademileri “Ulusal ve Uluslararası Güvenlik Stratejileri Yönetim ve Liderlik” yüksek lisans programından mezun oluyor. Ayrıca kurmay subaylar Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Uluslararası İlişkiler, Personel Yönetimi, Uluslararası İşbirliği ve Ulusal Güvenlik konularında doğrudan doktora sınavlarına katılabilmeleri YÖK Başkanlığınca uygun görülmüş.
Silahlı Kuvvetler Akademisinde; Kuvvet Harp Akademilerinden mezun olan kurmay subaylara müşterek ve birleşik karargah ve birlikler seviyesinde planlama, yönlendirme ve kontrol teknikleri ile bu karargah ve birliklerin faaliyetlerini yönetecek tarzda eğitim verilmekte. Bütün kurmay subaylar bu akademide beş ay süre ile eğitim görmekteler.
Kuvvet Harp Akademileri ve Silahlı Kuvvetler Akademisinde dost ve müttefik ülke subayları da eğitim-öğretim görmekte.
Millî Güvenlik Akademisinde; devletin millî güvenliğini, millî güvenlik politikasını ilgilendiren ve etkileyen konularda beş ay süreyle en yüksek düzeyde eğitim-öğretim yapılmakta. Bu akademide; general/amiral, albay ve yarbay rütbesindeki subaylar ile yüksek okul mezunu müsteşar, müsteşar yardımcısı, büyükelçi, elçi, kaymakam, genel müdür, genel müdür yardımcısı, bölge müdürü, işletme müdürü, daire başkanı ve emsali görevlerde bulunan veya bu görevlere atanmaya aday olan, en az bir yabancı dil bilen yöneticiler eğitim görmekte.
ENSTİTÜLER
2001 yılından itibaren harp okulları bünyesinde açılan enstitülerde de lisansüstü eğitim veriliyor. Bu enstitüler ve bünyelerindeki ana bilim dalları şöyle:
- Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü,
* Savunma Yönetimi Ana Bilim Dalı
* Harekat Araştırması Ana Bilim Dalı
* Teknoloji Yönetimi Ana Bilim Dalı
* Güvenlik Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Deniz Harp Okulu Deniz Bilimleri ve Mühendisliği Enstitüsü,
* Gemi İnşa Mühendisliği Ana Bilim Dalı
* Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
* Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
* Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
* Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
* İşletme Ana Bilim Dalı
- Hava Harp Okulu Havacılık ve Uzay Teknolojileri Enstitüsü,
* Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
* Havacılık Mühendisliği Ana Bilim Dalı
* Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
* Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
* Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Harp Akademileri Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
Harp Akademileri Stratejik Araştırmalar Enstitüsünde 2003-2004 eğitim-öğretim yılından itibaren;
* Uluslararası İlişkiler,
* Harp/Harekat Hukuku,
* Savunma Kaynakları Yönetimi
* Ulusal ve Uluslararası Güvenlik ana bilim dallarında lisansüstü eğitim verilmekte. Bu enstitülerde toplam 19 ana bilim dalında eğitim veriliyor.
EĞİTİM KOMUTANLIKLARI
Ayrıca, geleceğin Türk Silahlı Kuvvetlerini şekillendirmek, muharebeye hazırlamak, gerekli eğitim alt yapısını oluşturmak maksadıyla her Kuvvet Komutanlığının bünyesinde bir Eğitim Komutanlığı bulunuyor. Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde Eğitim Doktrin Komutanlığı (EDOK), Deniz ve Hava Kuvvetleri ile Jandarma Genel komutanlığı bünyesinde Eğitim Komutanlıkları yukarıda belirtilen maksada yönelik faaliyet göstermekteler.
