2008 Ağustos ayındaki kısa Rus-Gürcü Savaşı Rusya'nın bazı askeri zaaflarını gözler önüne sermişti. Bunlardan birisi de dünyanın ikinci büyük deniz gücüne sahip bu ülkenin çıkarma-indirme operasyonlarındaki ortaya çıkan vahim zaafıydı.
Nitekim Rus Donanma Komutanı Amiral Vladimir Vıysotski, bunu sonraları açıkça itiraf etmiş ve bu arada Fransız yapımı Mistral tipi çıkarma-indirme gemisine atıfta bulunmuştu. Amirale göre, Mistral Rus Karadeniz Filosu'nun Gürcistan topraklarına 26 saatte çıkardığı asker miktarını sadece 40 dakikada çıkarma özelliğine sahipti ve ellerinde böyle bir gemi olsaydı askeri amaçlarına kısa sürede ulaşabileceklerdi. Mistral'i beğenen ve gözüne kestiren Rusya son iki yıldır bu gemiden elde etmek için Fransa ile çetin görüşmeler yapıyordu. Bu görüşmeler geçen cuma günü sonuçlandı ve Devlet Başkanı Medvedev'in Fransız Devlet Başkanı Sarkozy ile telefonda yeni yıl tebrikleşmelerini takiben hem Kremlin hem de Elysee Sarayı'ndan yapılan resmi açıklamayla anlaşmaya varıldığı açıklandı.
Kısaca hatırlatalım, Mistral, helikopter taşıyan çok amaçlı, çok gelişmiş bir çıkarma-indirme gemisi. 16 adet helikopter taşıyabiliyor. Kargo güvertesi ise çeşitli tip nakil aracı ve tank taşımaya da müsait. 13 tank artı zırhlı araç ve çıkarma botları ile diğer donanımlar bu güverteye sığabiliyor. Gemi, ayrıca 450-500 arası tam teçhizatlı asker de taşıyabiliyor. 69 yataklı tam teşekküllü hastane de geminin diğer önemli unsurlarından birisi.
Mistral'in boyu 199 metre kadar. Tam hızda 19 Knot sürat yapabiliyor. Menzili ise 20.000 kilometre. 160 kişilik mürettebata sahip. 750 milyon dolara satılıyor. Fransa'nın çeşitli barış gücü operasyonlarında kullanılan gemi 2006 yılından bu yana hizmette bulunuyor. Fransa Mistral'in performansından o kadar memnun ki Tonnerne adlı ikincisini yapmış, bunu da 2007'de hizmete sokmuştu. Üçüncünün yapımı da planlanıyor. Bu özelliklere sahip Mistral, 2009 Kasım ayında Rusya'nın St.Petersburg Limanı'na gelmiş, adeta görücüye çıkmış, Rus subayları, uzmanları gemiyi incelemişlerdi.
İki ülkenin geçen hafta vardıkları anlaşmanın ayrıntılarına gelince; bu konuda pek fazla ayrıntı ve bilgi henüz yok. Haberlerden, Fransa ve Rusya'nın ilk elde ortaklaşa 2 Mistral inşa edecekleri, iki ek geminin de ileride söz konusu olabileceği belirtiliyor. Gemileri iki ülke arasında kurulan bir konsorsiyumun gerçekleştireceği de söyleniyor. Bu da Fransız DCNS ve STX şirketleri ile Rus USC tersane şirketi arasında olacak.
Proje ile hem Fransa'da hem de Rusya'da istihdama önemli katkı sağlanacak. Sarkozy'ye göre, STX tersanesinde 4 yıl süreyle 1000 civarında kalifiye tersane işçisi işine devam edecek, 5 milyon mesai saati gerçekleştirilecek. Rusya'da da benzer durum gerçekleşecek. Bu suretle iki ülke gerileyen gemi inşa sanayilerine yeniden hız ve istihdam katacaklar. Rusya bunun yanı sıra Fransa'dan gemi inşa sanayii ile ilgili son teknolojik gelişmeleri öğrenmiş olacak.
Proje herhalde 3-4 yıl içinde gerçekleşecek. Rusya böylece hem çıkarma-indirme zaafını gidermiş hem de çevresindeki denizlerde askeri dengeleri değiştirmiş olacak. Rusya Mistral'leri aldığında elbette en başta Karadeniz'e dönük çıkarma-indirme yeteneğini önemli ölçüde güçlendirmiş olacak. Aynı şey Baltık ülkeleri için de söz konusu elbette. Bu ülkeler de bugünden Mistral'in Baltık Denizi'nde konuşlandırılması ihtimalinden dolayı son derece tedirginler.
Yeri gelmişken, NATO üyesi Fransa'nın Rusya'ya sağlayacağı Mistral'ler konusunda hem Amerika'nın hem de NATO'nun sessiz kaldığını, herhangi bir muhalefet sergilemediklerini de burada hatırlatayım. Bu da manidar bir sessizlikti şüphesiz. Mistral'ler muhtemelen Karadeniz'de konuşlandırılacaklar. Ancak, Baltık Denizi veya başka denizlere gitmeleri de elbette mümkün sayılır. Böylece Rusya Mistral ile önemli bir denizaşırı müdahale ya da operasyon gücü kazanmış olacak. Bunun bir Karadeniz gücü olan Türkiye açısından da önemli bir gelişme olacağı da bugünden aşikâr.
Mistral hem Rusya ve Fransa arasında gelişen yeni ve güçlü askeri ve ticari işbirliği bakımından hem de denizlerdeki dengeler bakımından çok önemli bir proje. Ayrıca, Rusya'nın silahlanma ve askeri modernizasyonuna bütün hızıyla devam ettiğini de açıkça gösteriyor. Kime karşı, düşünen bulur. Mistral bizi de ilgilendiren önemli bir konu velhasıl....
