Emekli paşalar için orduevi arazisine lüks konutlar yapıldığı iddialarını yerinde incelemek isteyen Sayıştay engellendi.
Dönemin Genelkurmay Başkanı Başbuğ'un emriyle emekli paşalar için orduevi arazisine lüks konutlar yapıldığı iddialarını yerinde incelemek isteyen Sayıştay, engellendi. Olayı tutanağa geçiren denetçiler, 1. Ordu Komutanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı'ndan cevap bekliyor. Söz konusu yerin askerî müessese olduğu ve denetlenmesi için yönetmelik gerektiği iddiasına karşı çıkan Sayıştay, konutların belirtilen kapsama girmediğine dikkat çekiyor.
'1. Ordu'ya ait Fenerbahçe Orduevi arazisinde emekli paşalar için lüks konut yaptırıldığı' iddialarını araştırmaya giden Sayıştay denetçileri kapıdan döndü. Orduevinde görevli personel, kendilerine gelen talimat doğrultusunda denetçileri geri çevirdi. Bunun üzerine denetçiler, içeri alınmadıklarına dair tutanak hazırlayarak Ankara'nın yolunu tuttu. Konuyu rapor eden Sayıştay uzmanlarının 1. Ordu Komutanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı'ndan, içeri alınmama sebepleriyle ilgili cevap isteyecekleri belirtildi. Tartışma, geçtiğimiz yıl eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ'un emriyle orduevinde emekli paşalar için 10 adet lüks konut yaptırıldığı haberleri üzerine başlamıştı. Harekat Alarm İskan Tesisi adı altında yaptırılan dairelerin maliyetinin 32 milyon TL'yi bulduğu, binanın da ruhsatsız olduğu belirtilmişti. İddiaları araştırmak üzere harekete geçen Sayıştay denetçilerinin engellenmesi konuyu yeni bir aşamaya taşıdı.
Mevcut Sayıştay Yasası'na göre, "askerî teçhizat, levazım, ayniyat, fabrika ve müesseseler" Sayıştay denetimine tabi. Ancak, bunların denetim usulleri, Sayıştay'ın görüşü alındıktan sonra Milli Savunma ve Maliye bakanlıklarınca yapılacak bir yönetmelikte belirleniyor. Bu yönetmelik ise henüz hazırlanmadı.
Edinilen bilgiye göre, emekli paşalar için inşa ettirilen konutları 'askerî müessese' olarak nitelendiren Orduevi'ndeki askerî personel, kanundaki bu maddeyi dayanak gösterdi. Söz konusu yönetmelik olmadığı için denetimin yapılmayacağını savundu. Sayıştay denetçileri ise bu konutların askerî müessese ya da fabrika şeklinde yorumlanamayacağını vurguladı.
Emekli paşalar için yaptırılan her biri 198 metrekarelik dairelerde (4+1+ebeveyn banyo+soyunma odası+kiler); porselen seramik, iroka parke, saten boya, kapı ve pencerelerde limba ağacından doğrama lüks ve ithal malzemelerin tercih edildiği kaydediliyor.
Yeni Sayıştay Yasa Tasarısı TBMM'de görüşülmeye devam ediyor. Düzenlemeyle, Sayıştay'a performans denetimi yetkisi de getiriliyor. Tasarıda, merkezî yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idarelerinin denetime tabi olduğu açıkça vurgulanıyor. TSK'nın denetimi için ayrıca bir yönetmeliğe ihtiyaç duyulacağına dair bir ibare yer almıyor. Bu durumun istisnaları ortadan kaldıracağı dile getirilirken, asıl önemli konunun uygulama olduğu kaydediliyor. Yetkililer, büyük ölçekli silah alımlarının da yeni kanunla birlikte denetlenebileceği görüşünde. Düzenleme, sadece savunma, güvenlik ve istihbarat ile ilgili kamu idarelerinin elinde bulunan devlet mallarının denetimi sonucunda hazırlanacak raporların kamuoyuna duyurulmasına ilişkin hususlarda yönetmelik hazırlanmasını öngörüyor. Yönetmeliğin, kamu idarelerinin görüşleri alınarak Sayıştay tarafından hazırlanıp Bakanlar Kurulu'nca çıkarılacağı belirtiliyor.
DENETİM TALEBİ AB RAPORU'NDA DA VAR
Sayıştay Kanunu Teklifi'nin yasalaşmasının Türkiye'nin AB ile müzakere sürecinde önemli bir adım olacağı vurgulanıyor. AB İlerleme raporlarında Sayıştay'ın güvenlik birimlerine yönelik denetimlerindeki eksikliklere dikkat çekilmişti. 2009 Raporu'nun 'Güvenlik güçlerinin sivil denetimi' başlıklı bölümünde şu eleştiriler yer alıyor: "Yasamanın, Silahlı Kuvvetler bütçesi ve harcamaları üzerindeki denetiminin güçlendirilmesiyle ilgili olarak hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir. Askerî harcamaların denetimi konusunda, harcama sonrası dış denetim, Anayasa'ya göre, Sayıştay tarafından yapılabilmektedir. Ancak, bu denetim, muhasebe kayıtlarına dayanmaktadır ve masa başı incelemeleri şeklindedir. Denetçilerin, yerinde inceleme yapmasına izin verilmemektedir. Ayrıca, Sayıştay Kanunu Tasarısı kabul edilene kadar, Sayıştay, silahlı kuvvetlere ait taşınır malların denetimini yapamayacaktır."
Meclis'teki kanun teklifinde istisna yok
Orduevinde denetim krizi, Meclis Genel Kurulu'nda görüşülen Sayıştay Kanunu Teklifi'ni gündeme getirdi. Sayıştay'ın denetleme yetkisini genişleten teklifin birinci bölümü üzerindeki müzakereler geçen hafta tamamlanmıştı. Görüşmelere, yarın kaldığı yerden devam edilecek. Teklif sahiplerinden AK Parti İstanbul Milletvekili Alaattin Büyükkaya, Meclis'teki konuşmasında, düzenlemede hiçbir kurumun istisna edilmediğini belirtmişti. Büyükkaya, "En önemli nokta bu. Nerede kamu parası ve menfaati varsa orası denetlenecek.'' demişti.
