Türkiye'de zorunlu askerliğe formül aranırken, çoğu profesyonel askerliğe geçen Avrupa ülkeleri sistemin getirdiği avantajlardan yararlanıyor.
Bu ülkelerde bir yandan askeri harcamalarda önemli miktarda azalma yaşanırken, işsizler için de iş fırsatı yaratılıyor.
Türkiye’de askerlik tartışmalarında yeni bir aşamaya gelinirken, Avrupa ülkelerinde uygulanan modelin Türkiye için hem ekonomik olarak hem de terörle mücadele anlamında avantajları bulunuyor. Ayrıca Türkiye’de profesyonel olarak görev yapan subay sayısının neredeyse büyük Avrupa ordularındaki toplam asker sayısına eşit olması, sistemin yeniden yapılandırılmasının ortaya çıkaracağı büyük ekonomik tasarruf tablosunu da ortaya koyuyor.
Avrupa ülkelerinin bir bölümünde 90’lı yıllarda, bir bölümünde ise 2000’li yıllarda zorunlu askerlikten vazgeçildi. Almanya, Avusturya, Yunanistan gibi ülkeler zorunlu ve profesyonel askerlik sistemini bir arada götürürken, İsveç tamamen zorunlu askerliğe dayalı sistemini bu yıldan itibaren değiştirmeye başladı. Almanya’da ise halen büyük bir askeri strateji değişikliği yaşanıyor. Askeri harcamaları azaltmak için kademeli bir planlama yapan Alman Savunma Bakanlığı, hem asker sayısını hem de birlik yapılanmasını değiştiriyor. Ülke için gereken minimum asker sayısı 163 bin olarak hesaplanırken, Almanya Savunma Bakanı Gutenberg, bu sayıyı 150 bine kadar çekmekten söz ediyor. Ülkenin mevcut asker sayısı ise 250 bin civarında.
Askeri harcamalar azaldı
Profesyonel askerliğe geçiş yapan Avrupa ülkelerinde bir yandan askeri harcamalarda önemli miktarda azalma yaşanırken, bir yandan da vicdani retçilik gibi sosyal konularda barış sağlandığı gözlendi. Bu ülkelerin bir bölümü kısa, bir bölümü de 5-10 yıl gibi uzun kontratlarla askere alımı benimserken, savaş ya da topyekün tehdit gibi durumlar için de ayrı stratejiler geliştirdiler. Bunun için rezerv asker yapılanmasına gidilirken, İspanya gibi ülkelerde ise sivillerden oluşan ve her an genelkurmay emrinde çalışabilecek birimler oluşturuldu.
Yeniçeriler profesyonel askerdi
Türkiye gibi terörle mücadele eden çeşitli Avrupa ülkelerinin profesyonel sisteme geçmiş olması, bu konuda da yol alınabildiğini gösterdi. İngiltere, İspanya, Fransa ve İtalya gibi eski sömürgelerinde ya da halihazırdaki kolonilerinde asker bulunduran ülkeler de bu sistem içinde yer aldılar. Bu ülkelerin aynı zamanda NATO operasyonları için birlikler tahsis ettiği de biliniyor. Tarihi verilere göre Yeniçeri sistemiyle Avrupa ülkelerinden çok daha önce profesyonel orduyla tanışmış olan Türkiye, zorunlu askerliğe ise Avrupa ülkelerinden çok sonra geçti.
TSK'da 275 bin maaşlı personel var
Türk Silahlı Kuvvetleri'nde (TSK) toplam 730 bin asker bulunuyor. Bu askerlerden 470 bini er ve erbaşlardan oluşuyor. Yedek subaylar dahil 46 bin subay var. 100 bin astsubay, 70 bin uzman ve 50 bin sivil memur bulunuyor. 360 adet general ve amiral de TSK'da görev yapıyor. Toplam 275 bin personele maaş ödemesi yapılıyor. 240 bin er ve erbaşın görev yaptığı Kara Kuvvetleri'nde 120 bin kadar da maaş ödenen personel bulunuyor. Profesyonelliğe en yakın kuvvetler ise Deniz ve Hava Kuvvetleri. Bu iki kuvvette 30'ar bin er ve erbaş var.
Krizde işsizlik bürosu gibi çalıştı
Avrupa ülkelerinde ordular, özel şirketler gibi ülkenin her yerinde tanıtım ve işe alma büroları kuruyor. Reklam ve tanıtım kampanyalarıyla orduda çalışmak vatandaşlara özendiriliyor. Bu yöntemin özelikle ekonomik kriz dönemlerinde orduya başvurularda büyük artış sağladığı gözlenmiş. Böylece ordular profesyonel askerlik sistemine geçmekle işsizliğe karşı önemli bir çözüm merkezi haline de gelmiş oluyor. İtalya gibi ülkelerde askeri personel, toplam istihdamın neredeyse yüzde 2’sini oluşturuyor. Avrupa ülkelerinde dikkat çeken bir diğer ayrıntı da Türkiye'deki gibi orduevi sisteminin olmaması. Bunun yerine Avrupa ülkeleri askeri personele 1 maaş fazla ödeme yapıyor.
