Asker bedelliye soğuk ama hükümet isterse olur
Başbakan Erdoğan medya yöneticileriyle buluşmasında bedelli askerliğe ilişkin “Genelkurmay’dan rapor bekliyoruz” açıklaması yapınca gözler Genelkurmay’a çevrildi. Askerin “Bedelliye karşıyız” raporu sunması bekleniyor ama asker olumsuz görüş bildirse dahi hükümetin bedelli askerliği başlatmasının önünde yasal engel yok.
İstanbul Dolmabahçe Buluşmaları’nda önceki gün medya yöneticilerini ağırlayan Başbakan Tayyip Erdoğan bedelli askerliğe ilişkin soruyu “Genelkurmay’dan rapor bekliyoruz, bakacağız” diye yanıtlayınca dikkatler Türk Silahlı Kuvvetleri Karargâhı’nda yürütülen çalışmaya çevrildi. Askeri yetkililerin bedelli askerlik uygulamasına olumlu yaklaşmadıkları, çalışmalarının odağında “tek tip askerlik” projesinin bulunduğu belirtildi.
Genelkurmay Karargâhı, 15 aylık er, 12 aylık yedek subay ile subay öğretmen ve 6 aylık kısa dönem erbaş gibi faklı statülerde yapılan zorunlu askerlik hizmetini, tek tip askerlik modeline dönüştürerek, yükümlüler arasında yaşanan “eşitsizlikleri” ortadan kaldırmayı hedefliyor. Tüm yükümlülerin 12 ay askerlik hizmeti yapması modeli üzerinde ağırlıklı olarak durulurken, yeni sistemin yeni bir eşitsizliğe neden olmamasına da çaba harcanıyor.
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner de görevi devraldığı gün yaptığı konuşmada tek tip askerlik modeline verdikleri önemin altını çizmişti.
YASA NE DİYOR?
Ancak hükümetin, Genelkurmay’dan olumlu yanıt gelmese dahi bedelli askerliği uygulamaya koymasının önünde yasal engel yok. Bedelli askerliğin uygulanma esası Askerlik Kanunu’nun 10. maddesinde düzenleniyor. Bu maddeye göre, bedelli askerliğin uygulanabilmesi için “silah altında ihtiyaçtan fazla sayıda yükümlünün” bulunması gerekiyor. Bedelli askerlik 1987, 1992 ve 1999’da olmak üzere daha önce 3 kez uygulandı. 1987 yılında 18 bin 433, 1992 yılında 35 bin 111 ve 1999 yılında 72 bin 290 vatandaş bedelli askerlik uygulamasından yararlandı.
Yasada Genelkurmay Başkanlığı’nın “ihtiyaçtan fazla sayıda yükümlü” bulunması halinde bedelli askerlik talebinde bulunabileceği belirtiliyor ancak 1999’daki son uygulamada “asker fazlası” söz konusu değildi. Hükümet “ekonomik ihtiyaç” gerekçesiyle bu yönde bir kanun hazırlamıştı.
