7 Ağustos 2015 Cuma

Dört fotoğraf ve YAŞ kararları / Faruk Mercan

Birinci fotoğraf, Süleyman Şah Türbesi’ne yapılan operasyon sırasında medyaya verildi. Genelkurmay Karargâhı’nda, operasyonun yönetildiği odada, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hulusi Akar ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Akın Öztürk’le birlikte dördüncü bir isim vardı:
Başbakan Ahmet Davutoğlu.

Fotoğraf, komutanlar Davutoğlu’na harita üzerinden bilgi verirken çekilmişti.
İkinci fotoğraf, Ankara’da yapılan güvenlik zirvesinde çekilmiş. Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Akın Öztürk, Başbakan Davutoğlu’na, Kuzey Irak’taki PKK kamplarına yapılan saldırılar hakkında harita üzerinden bilgi veriyor.

Üçüncü fotoğraf, dünkü gazetelerde vardı. Sarayda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) kararlarını imzalıyor. Masanın sol tarafında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, sağ tarafında Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül oturuyor. Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga ve özel kalem müdürü Hasan Doğan ayakta esas duruşta bekliyorlar.

Dördüncü fotoğraf yine dünkü saraydan... Erdoğan YAŞ kararlarını imzalarken bu sefer ayakta iki rütbeli subay bekliyor. Genelkurmay Başkanı ve Milli Savunma Bakanı yine masadalar...

Önce son iki fotoğraftan başlayalım. Silahlı Kuvvetler’in geleneğidir. YAŞ kararlarını Cumhurbaşkanı’na imzaya bizzat Genelkurmay Başkanı götürür. Milli Savunma Bakanı da kendisine eşlik eder.

1990’lı yıllardan beri, 4 ayrı cumhurbaşkanı görev yaptı: Turgut Özal, Süleyman Demirel, Ahmet Necdet Sezer ve Abdullah Gül. Onlar da her yıl YAŞ kararlarını imzaladılar. Ama medyaya böyle fotoğraflar servis edildiğini hatırlamıyorum.

Resimler üzerinden mesaj

Davutoğlu’nun Genelkurmay Karargâhı'nda ve güvenlik toplantısında komutanlarla çekilen resimlerin medyaya verilmesini de tuhaf karşıladım. Genelkurmay’ın operasyon odasında çekilen resimlerin medyaya verilmesi çok rastlanan bir olay değil... Güvenlik toplantılarında ise çok sayıda asker ve sivil olur, toplantının genel birkaç fotoğrafı medyaya verilir.

Acaba Davutoğlu ve Erdoğan, bu fotoğraflarla birbirlerine mesaj mı veriyorlar?

Anayasa’ya göre, icranın başı başbakan. Bu sebeple YAŞ toplantılarına başbakan başkanlık eder. Bu sebeple Genelkurmay Başkanı’nı tayin etme yetkisi hükümete aittir.

Ama bir de sarayda oturan bir cumhurbaşkanı var. Üstelik daha geçenlerde, “Ben seçilmiş cumhurbaşkanıyım, devletin işleyişinde bundan sonra Beştepe gerçeği olacak” diyen bir cumhurbaşkanı var.

Anayasa’ya göre cumhurbaşkanı devletin başıdır. Anayasa, cumhurbaşkanına devletin kurumlarının uyum içinde çalışmasını sağlama görevini vermiş. Ama Cumhurbaşkanı Erdoğan, kendisini icranın başı, yani hükümetin de başı olarak görüyor.

TSK’nın duruşu değişmedi


Gelelim son Yüksek Askeri Şûra kararlarına... Silahlı Kuvvetler’de öyle bir sistem var ki, geleceğin Genelkurmay Başkanı 4-5 yıl önceden bellidir. O makama gelene kadar, üç-dört kritik görevden geçer. Genelkurmay Başkanlığı’ndan önceki son durak, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’dır.

Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hulusi Akar’ın, yeni Genelkurmay Başkanı olacağı, 4 yıl öncesinden belliydi. Ancak, bir iradenin Hulusi Akar’ın önünü kesme gayreti biliniyordu. Ne var ki Silahlı Kuvvetler’in yerleşmiş gelenekleri ve kurumsal duruşu buna izin vermedi.

Bu YAŞ toplantısının çok dikkat çekici bir boyutu daha vardı. Devleti felç eden paralel avcılığı, Silahlı Kuvvetler’e de sıçratılmak istendi. Ancak TSK’nın ihbar ve fişlemelere itibar etmeme duruşu değişmedi.

Her zaman söylüyorum. Diğer anayasal kurumlar da TSK’nın duruşunu örnek alsaydı, Türkiye bu badireyi çok daha kolay atlatırdı.