Tasarı komisoyndan geçti: Sivil ombudsman askere dokunmayacak...
'Askere dokunmayacak' AK Parti, kamuoyunda “ombudsmanlık” olarak bilinen Kamu Denetçiliği Kurumu oluşturulmasına ilişkin tasarıda “asker” için geri adım attı. Askeri faaliyetler kapsam dışı kaldı.
TBMM Anayasa Komisyonu önceki günkü toplantısında, kamuoyunda “ombudsmanlık” olarak bilinen Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) oluşturulmasına ilişkin tasarıyı bazı değişikliklerle kabul etti. AK Partili İsmail Bilen, istisna hükümleri arasına “TSK’nın sırf askeri nitelikli faaliyetleri” ifadesinin eklenmesi yönünde önerge verdi.
Öneriye AKP’lilerden “TSK’nın askeri olmayan faaliyeti ne var, nasıl ayıklanacak?” şeklinde itiraz geldi. Bunun üzerine Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek devreye girdi.
Çiçek: “Nasıl yargı yetkisini kullanan Yargıtay kapsam dışındaysa bir kısım askeri faaliyetlerde de belli gizlilik vardır, kapsam dışı kalması gerekir. Bunun şikayet konusu olmaması lazımdır. Ama mesela bölük komutanının erata davranışı gibi şeyler şikayet konusu olabilir” açıklamasını yaptı. Çiçek, AKP’li Yahya Akman’nın “O da askeri faaliyet içindeyse ayrım nasıl olacak?” sorusuna da “Onun için sırf kelimesini dedik ya” karşılığını verdi. Önerge AKP’lilerin oylarıyla kabul edildi.
Hükümet tasarısıyla TSK’nın faaliyetlerinin de “sivil” ombudsmanlık kurumunun kapsamında yer alması öngörülüyordu. Kabul edilen önergeyle “TSK’nın sırf askeri nitelikli faaliyetlerinin” Kamu Denetçiliği Kurumu’nun görev alanı dışına çıkarılması sağlandı.
TASARI NE GETİRİYOR?
TBMM tatile girmeden yasalaştırılması öngörülen tasarıdaki yeni düzenlemeler:
* TBMM’ye bağlı, özel bütçeli kamu tüzel kişiliği olacak.
* Bir başdenetçi, en fazla on denetçi, genel sekreter ve uzmanlar çalışacak.
* KDK, şikayet üzerine, idarenin her türlü işlemini, insan haklarına bağlılık, hukuka uygunluk yönlerinden inceleyecek.
İdareye önerilerde bulunmak ve uzlaşmaya davet etmekle görevli olacak.
* Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemlerle, resen imzaladığı kararlar ve emirler; yasama ve yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler, TSK’nın sırf askeri nitelikteki faaliyetleri, KDK’nın görev alanı dışında tutulacak.
* Başdenetçi seçilebilmek için 50, denetçi seçilebilmek için 40 yaşını doldurmuş olmak gerekecek. Bu görevlere başvuru sırasında, herhangi bir siyasi partiye üye olmamak şartı da aranacak.
* Hiçbir organ ve makam, başdenetçiye ve denetçilere görevleriyle ilgili emir veremeyecek, tavsiyede bulunamayacak.
* Denetçiler göreve başlarken ant içecek. Görev süreleri 4 yıl olacak.
* Kuruma, gerçek ve tüzel kişiler başvurabilecek. Başvuru, elektronik ortamda veya diğer iletişim araçlarıyla da yapılabilecek. Yargısı süren veya yargıda karara bağlanmış uyuşmazlıklar, sebepleri, konusu ve tarafları aynı olanlarla daha önce sonuçlandırılanlar incelenmeyecek.
* İdari yollar tüketilmeden yapılan başvurular ilgili kuruma gönderilecek.
* Başvurular ücretsiz olacak. Dava açma süresinde yapılan başvuru, dava açma süresini durduracak.
* Denetçiler bilirkişi görevlendirebilecek, tanık veya ilgili kişileri dinleyebilecek.
* Başvurular 6 ay içinde sonuçlandıracak. Sonuçlanmazsa dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye başlayacak.
* Kuruma başvuru yapılmasını düzenleyen madde, tasarının kanunlaşıp yayımı tarihinden 9 ay sonra, diğer maddeleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
