27 Mayıs 1960 darbesinde idamla yargılanan Rüştü Erdelhun Paşa'nın 50
yıl boyunca kırmızı bir valiz içinde saklanan günlükleri, el yazısı
notları ve fotoğrafları sergilenmeye başladı. İBB Taksim Sanat
Galerisi'nde dün açılan sergi, 10 Temmuz'a kadar gezilebilecek.
27
Mayıs darbesinin simge isimlerinden biri de idamla yargılanan, 10.
Genelkurmay Başkanı Rüştü Erdelhun'du. Paşa'nın o dönemde cezaevinde
tuttuğu notlara Zaman Gazetesi Haber Müdürü Fatih Uğur ve muhabir
Mustafa Gürlek 52 yıl sonra ulaşmış ve yazı dizisi olmuştu. Kırmızı
valizin içindeki belge, fotoğraf ve dokümanlar yazı dizisinin ardından
ilk defa sergilenmeye başladı. 1960'lı yıllara tanıklık eden sergi, dün
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Taksim Sanat Galerisi'nde açıldı.
Serginin açış konuşmasını yapan AK Parti İstanbul Milletvekili ve
Darbeleri Araştırma Komisyonu Başkanı Nimet Baş, "Yassıada'da
savunmasına başlarken Paşa'nın sözlerine baktığımda onurlu bir duruşun
gelecek nesillere nasıl bir manifesto olarak sunulduğunu görüyorum."
dedi. Erdelhun Paşa'nın hiç eğilip bükülmeden "Bir gün gelecek, bu
adalet anlayışınızdan utanacaksınız, yargılanacaksınız." dediğini
hatırlatan Baş, "Böyle acıların sadece acı hatıralar olarak kalmasını
istiyorum. Umarım çocuklarımıza anlatacağımız yeni darbe anıları olmaz."
diye konuştu. Sergiye ev sahipliği yapan Zaman Gazetesi Genel Yayın
Yönetmeni Ekrem Dumanlı da, hüzünlü bir yazı dizisinin '50 Yıllık Sır'
sergisine dönüştürüldüğünü söyledi. 27 Mayıs dönemi Milli Eğitim Bakanı
Tevfik İleri'nin oğlu Cahit İleri de "27 Mayıs, darbelerin başlangıcı ve
en kötülerinden biriydi. Allah yapanların cezasını versin." yorumunu
yaptı. Rüştü Erdelhun'un çok müstesna bir Genelkurmay başkanı olduğunu
söyleyen Celal Bayar'ın torunu Prof. Dr. Emine Gürsoy Naskali ise,
"Kırmızı çantada bulunan hatırat, 27 Mayıs öncesine ışık tutmak
açısından çok önemli. Şekillendirilmiş, bir tarafı meşru kılmaya çalışan
resmi tarihin gerçek yüzünü yansıtması açısından da önemi büyük."
şeklinde konuştu. Meclis Darbeleri Araştırma Alt Komisyonu Başkanı AK
Parti Kayseri Milletvekili Yaşar Karayel de, serginin önemine değinerek
"Bu aslında sadece Erdelhun Paşa'nın hayat hikâyesi değil, Türkiye'nin
hayat hikâyesidir. Bu, Türkiye'nin bir bakıma geçmişiyle yüzleşmesidir."
dedi. Komisyonun üyelerinden AK Parti Milletvekili İdris Şahin ise,
1960 darbesinin en büyük mağdurlarından birinin Erdelhun Paşa olduğunu
dile getirdi. 1947'den başlamak kaydıyla darbeleri araştırdıklarını
belirten Şahin, Zaman Gazetesi'nden de Erdelhun Paşa'ya ait belgelerin
bir nüshasını talep edeceklerini kaydetti.
10 Temmuz'a kadar
açık kalacak sergide, Erdelhun Paşa'nın mektupları, Kore Savaşı fotoğraf
albümü, Yassıada savunmaları görülebilecek.
