Çin’in en yeni savaş jeti J-21, ABD’nin göklerdeki üstünlüğüne rakip olabilecek bir silah olarak gösteriliyor. ABD analistler ise uçağın Rus yapımı, yeterince güçlü olmayan bir motor kullandığı görüşünde. 19.09.2012
Çin’in geçtiğimiz yıl test uçuşlarına başladığı J-20 savaş uçağıyla en son teknolojiye sahip hayalet uçaklar üretebileceğini ortaya koymuştu. Hakkında sayısız iddia ortaya atılan J-20’nin ardından, geçtiğimiz hafta sonu Çin’in en yeni savaş uçağı J-21’in de fotoğrafları internete düştü. Son iki yıldaki gelişmeler, Çin’in ABD hava kuvvetleriyle arasındaki arayı kapattığına işaret etse de, ABD’li analistler böyle düşünmüyor.
ABD basını, radara yakalanmayan J-20 savaş jetinin, Mart 1999’da Sırbistan üzerinde düşürülen ve enkazına ait bazı parçalar daha sonra Çin’e kaçırılan F-117 Nighthawk’ın teknolojisine sahip olabileceğini öne sürmüştü. ABD’nin F-22 Raptor uçağına rakip gösterilen J-20’nin, yaptığı test uçuşları dışında nasıl bir savaş gücüne sahip olduğu hiçbir zaman sergilenmedi. Buna karşında, F-122 ABD’nin Afganistan, Irak ve Libya’daki operasyonlarında hiç yer almadı.
GÖZLER YENİ UÇAKTA
Çin, J-20 hakkındaki tartışmaların rafa kaldırıldığı günlerde, J-21’i görücüye çıkardı. Böyle düşünülmesinin nedeni, J-20’nin de internette yer alan görüntülerinin bilerek sızdırıldığının iddia edilmesi.
ABD’li analistler, eski modelinde olduğu gibi J-21’in de etkili bir silah olmadığı görüşünde. Bunun nedeni, uçağın motorlarının Rus yapımı olması. Wired dergisine konuşan ABD Donanma Savaş Akademisi analisti Andew Erickson, “Yüksel performanslı jet motorları üretememesi, en üst kalitede standartlar belirlemek isteyen Çin’in askeri uzay-havacılık sektörü için Aşil’in topuğunu temsil ediyor” dedi. Erickson, “Çin’in jet motorunda Rusya’ya bağımlı olmasını sanayisindeki standartlaşma, işbirliği ve kalite kontrol eksikliğinden kaynaklandığını” ifade etti.
Henüz test uçuşu yapmamış olan J-21’in fotoğrafları, Şenyang Havacılık Şirketi’nin Çin’in kuzeydoğusundaki tesislerinde çekildi. Çözünürlüğü yüksek olan tek bir fotoğrafta, yeni hayalet uçağın iki motoru olduğu görülebiliyor. ABD’li havacılık muhabiri ve savaş jeti analisti Bill Sweetman, “Yapabileceğim ilk iyi tahmin, motorların Klimov RD-93 olduğu” dedi.
RUS YAPIMI MOTORLAR
Rusların MiG-29 savaş uçağına uyumlu olan RD-93 motoru, aynı zamanda Çin’in Chengdu JF-17 hafif savaş jetinde kullanılıyor. Çin, ithal etme amacıyla ürettiği bu uçak için 2005 yılında başlamak üzere Rusya’dan en az 100 RD-93 motoru satın aldı. J-21’in fotoğrafına bakıldığında, bu motorlardan ikisinin yeni savaş jetinde kullanıldığı sonucuna varılabilir.
Wired, MiG-29 savaş jetinin her ne kadar etkin bir silah olsa da, Batılı jetlere kıyasla motor gücünde her zaman geri kaldığını belirtti. Ayrıca, J-21’in ağırlığını tahmin etmek çok zor olsa da, en az bir MiG-29 kadar ağır olması beklenen uçağın yüksek bir motor gücü olamayacağı öne sürüldü.
J-21’in yeterli motor gücüne,dolayısıyla üstün savaş gücüne sahip olamayacağını öne süren ikinci görüş, Rusya’nın çok güvenilir bir jet motoru tedarikçisi olmaması. Wired buna örnek olarak, 2010 yılında Çin’in Rus yapımı AL-41 motorlarını almak istemesi ancak Moskova’nun bu talebi reddetmesi olarak gösterdi. ABD, J-20’de ilk olarak bu motorların kullanıldığını düşünmüştü ancak, uçağım AL-31 kullandığı anlaşılmıştı.
ÇİN’İN ORDU BÜTÇESİ ARTIYOR
Çin, yerli savaş jeti üretimi için oldukça büyük yatırımlar yapıyor. Tamamen Çin üretimi olacak WS-15 motoru için 1.5 milyar dolar harcayan Çin, F-22’de kullanılan F119’a benzeyen bu motoru, J-20’nin yeni modellerinde kullanmak istiyor. Savaş jeti analisti Sweetman, “Bu motorun geliştirilmesi halinde J-21’de de kullanılmasını bekleyebiliriz” ifadesini kullandı.
Donanma Savaş Akademisi’nden Erickson, geçtiğimiz yıl Çin’in tam kapasiteli turbo fan motor üretmesi için 10 yıl daha gerektiğini öne sürmüştü. Wired, bu değerlendirmelere dayanarak J-20 ve 21’in yakın gelecekte ABD hava gücüne ciddi bir tehdit oluşturamayacağını düşünüyor.
