Terörle mücadelede Türkiye’nin elini güçlendirecek Göktürk-1 uydusu
için Ankara-Paris-Tel Aviv hattında soğuk savaş yaşanıyor. İsrail,
uydunun kendi topraklarını görmemesi için Fransa nezdinde lobi
faaliyetlerini artırırken, Türk bürokratlar da geri adım atmıyor.
Projenin geleceğine Başbakan Erdoğan karar verecek.
Geçtiğimiz
günlerde Göktürk-2 keşif ve gözetleme uydusunu uzaya fırlatan Türkiye,
çok daha gelişmiş bir sisteme sahip olan ve terörle mücadelede büyük
yarar sağlayacak Göktürk-1 projesinde üretici ülke Fransa ile karşı
karşıya geldi. Uydunun kendi topraklarını görmemesi için lobi yapan
İsrail, Fransa üzerindeki baskısını artırdı. Göktürk-1’in görüntü
almasını sağlayan elektrooptik kamera sistemlerindeki bazı kritik
parçaları Fransız Thales firmasına satan İsrail, bunun karşılığında
uydunun kendi topraklarının üzerine geldiğinde ‘kör’ olmasını şart
koştu. Bu istihbaratı alan Türkiye, Fransa’dan, uydu fırlatılmadan önce
istenilen her yerden görüntü alınabileceğinin ispatlanmasını istedi.
Firma önce bu teklifi reddetti; ancak Türk bürokratlar bu garantiyi
almadan para ödemeyecekleri restini çekince şirket yumuşadı. Yine
savunma bürokratları, uydunun tecrübeli ve dünyaca tanınmış bir şirket
tarafından uzaya fırlatılmasını istedi. Fransa tarafı ise, işi daha
ucuza mal etmek için tecrübesiz bir şirketle çalışmakta ısrar ediyor.
Göktürk-1’in daha önce öngörülen takvime göre 2013’ün sonunda uzaya
fırlatılması planlanıyordu. Fakat Fransa tarafında yaşanan aksaklıklar
sebebiyle, projenin bir yıl gecikeceği belirtiliyor. Zaman’a konuşan üst
düzey bir yetkili, “Uydunun İsrail dahil her ülkeden görüntü
alabileceği kanıtlanmadan, uzaya fırlatılmasına müsaade etmeyeceğiz. Bu
tür projelerde sözlü garantiler geçerli değildir. Uydu fırlatıldıktan
sonra geriye dönüşü olmaz.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin en
yüksek çözünürlüklü keşif gözetleme uydusu Göktürk-1 için 2009’da
İtalyan Telespazio şirketiyle 2013’te uzaya fırlatılmak üzere sözleşme
imzalandı. Telespazio ise projeye Fransız Thales’i dahil etti. Yer
sistemlerini İtalyan firma üretirken, asıl uyduyu yapan Fransız firma
ihale şartnamesindeki bazı yükümlülükleri yerine getirmedi. Türk tarafı
ise projenin iptal olmaması ve vakit kaybı yaşanmaması için sorunların
çözülmesi yönünde irade koydu. Ancak askerî kaynaklar ihalenin
Telespazio’ya verilmesinin hata olduğunu dile getiriyor. Konuyla ilgili
bir askeri yetkili, “O dönem birkaç milyon dolar daha iyi teklif verdi
diye İtalyan firma tercih edildi. Fakat bu işte yeterli tecrübeleri
yoktu. Onlar da Thales’le çalışmaya başladı.” bilgisini verdi. Gelinen
son noktada ise en büyük sorun Fransa ile İsrail arasındaki
‘centilmenlik anlaşması’. Fransız firma, İsrail’in ‘Türk uydusu
topraklarımızı görmesin’ talebini yerine getirmek istiyor. Türk tarafı
ise böyle bir duruma müsaade edilmeyeceğini kesin bir dille Fransa’ya
bildirdi. Projede yaşanan son gelişmeler önümüzdeki hafta toplanacak
Savunma Sanayi İcra Komitesi toplantısında Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan’a ayrıntılı bir biçimde anlatılacak. Erdoğan da nihai kararı
verecek.
