Balyoz darbe planı davasında verilen hapis cezaları kadar bunun devamı
olan 'hak mahrumiyeti' kararları da tartışma konusu oldu.
Mahkeme,
325 sanığa çeşitli cezalar verirken, bunlara ek olarak 'babalık ile
kocalık hak mahrumiyeti' şeklinde hükme vardı. Bu karar, özellikle sanık
yakınları tarafından eleştirildi, 'haksız bir karar' olarak kamuoyuna
yansıtıldı. Halbuki bu, ceza kanunlarında uygulaması olan ve sanık
yakınlarının menfaatine bir düzenleme. Hem ceza hem de medeni hukuk
profesörleri, bu uygulamanın sanık yakınlarını korumak için konulduğunu
belirtiyor. Balyoz davasında ilk kez gündeme gelmiş gibi kamuoyuna
yansıtılan bu durumun aslında hapis cezasıyla sonuçlanan davaların
rutini olduğunu vurguluyorlar.
Balyoz darbe planı, 2002-2003
yılındaki eylemlere dayandığı için yargılama o dönem yürürlükte bulunan
ve sanıklar lehine olan 765 sayılı TCK'ya göre yapıldı. Madde 33'te,
"Beş seneden ziyade ağır hapse mahkûm olan şahsın ceza müddeti zarfında
babalık hakkından ve kocalık sıfatının bahşettiği kanuni haklardan
mahrumiyetine de hüküm verilebilir." deniliyor. Şu an yürürlükte olan
5237 sayılı TCK madde 53'te de "seçme ve seçilme ehliyetinden ve diğer
siyasî hakları kullanmaktan, velayet hakkından; vesayet veya kayyımlığa
ait bir hizmette bulunmaktan" mahrumiyet kararı verileceğini
düzenleniyor.
Şehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku
öğretim üyesi Prof. Dr. Mahmut Koca, "medeni hakların kısıtlanması"
durumuyla ilgili, "Özellikle velayet, vesayet ve kocalık gibi haklardan
yoksunluğun amacı, bu ilişkinin diğer tarafının haklarını korumaktır.
Sadece bu yargılamaya özgü değildir." diyor. İstanbul Hukuk Fakültesi
öğretim üyesi Prof. Dr. Halil Akkanat da kararı normal görenlerden.
Akkanat, şöyle konuşuyor: "Ceza Kanunu'na, böyle bir hüküm konulmasının
nedeni o şahsı cezalandırmak değil, dışarıdakilerin menfaatine. Diyelim
ki, bir çocuğun yurtdışına çıkması için anne ve babanın noterden yazı
alması gerekir. Baba içerideyken nasıl alacak? Medeni Kanun'da, anne ile
babanın birlikte kullanmasını gerektiren bazı hak ve yükümlülükler var.
Baba içerideyse eğer, babanın hakkı kalkıyor ki, anne tek başına işlem
yapabilsin."
