2 Temmuz 2013 Salı

Mısır ordusundan Mursi’ye muhtıra



  Mısır, Cumhurbakanı Mursi’nin istifası ve erken seçim talebiyle sarsılırken, ordu sahneye çıktı. Genelkurmay Başkanı el Sisi, İhvan hükümetine uzlaşma için muhtıra verdi. Muhalefet memnun

  
Mısır’da Müslüman Kardeşler üyesi Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin istifası ve erken seçim talebiyle başlatılan protestoların ardından ordu devreye girdi, hükümete siyasi uzlaşma için muhtıra verdi. Mursi’ye istifası için bugün öğleden sonraya kadar süre tanıyan muhalefet ordunun tutumundan memnun.

Mısır Genelkurmay Başkanı General Abdül Fettah el Sisi’nin dün devlet televizyonundan okunan açıklamasında, muhalif protestolar “halkın taleplerinin benzeri görülmemiş ifadesi” diye nitelendirildi. Siyasilere 48 saat içinde ülkenin geleceği için kapsayıcı bir yol haritası üzerinde uzlaşma çağrısı yapıldı. “Ulusun tehlike altında olduğu” belirtilen açıklamada, “Halkın talepleri belirlenen mühlette karşılanmazsa bu yol haritasını ortaya koymak ordunun yükümlülüğüdür” denildi. Ordunun politikaya yahut hükümeti doğrudan müdahil olmayacağı vurgulandı. Ardından televizyondan yurtseverlik müzikleri çalındı. Beş ordu helikopteri yüzbinlerce kişinin bulunduğu Tahrir meydanına Mısır bayrakları attı.

Mursi, muhtıranın ardından akşam başbakanı Hişam Kandil ile birlikte el Sisi ile toplandı. Öncesinde İhvan hükümeti, beş bakanın istifasını geri çevirdi.

Bedr: Halk sokakta kalmalı

Mursi, geçen çarşamba ulusa sesleniş konuşmasında, İslamcıların yaptığı anayasada değişiklikler önerip muhalefete diyalog çağrısı yapmıştı. Ancak Mursi ve İhvan’ı iktidarı tekeline almakla suçlayan muhalefet teskin olmuyor. Laik ve sol muhalefetin çatı örgütü Ulusal Kurtuluş Cephesi, ordunun tavrını “memnuniyetle” karşıladı. Muhalifleri sokağa döken gençlik hareketi Tamarud’un (İsyancı) lideri Muhammed Bedr, halka Mursi istifa edene kadar sokaklarda kalma çağrısı yaptı. Bedr, “Ordu açıklamasının tek ana fikri var, Mısır halkının arzularını desteklemek. Bu da erken seçim demektir” dedi. Eski cumhurbaşkanı adayı Amr Musa, “Halkın taleplerini karşılama daveti, kaçırılmaması gereken tarihi bir fırsat” vurgusu yaptı.

Mursi karşısında geçen yıl ikinci turda kılpayı farkla kaybeden Mübarek’in eski Başbakan Ahmet Şefik de İhvan’ın bir yıl içinde Mısır’ı felakete sürüklediğini öne sürüp, “Kaçınılmaz olarak yeni bir aşamaya geçiyoruz. Bu tuhaf değil. Kardeşliğin başarısızlığı karşılıksız bırakılamaz. Bence rejim tümüyle bitecek. Mısır’la ve bölge ile ilişkileri bir hafta içinde bitecek” iddiasında bulundu. Yenilgisi sonrası ailesiyle Abu Dabi’ye gitmiş olan Şefik, yeniden cumhurbaşkanlığına aday olmaya da açık kapı bıraktı.

El Şatır da hedefte

Seçimlerde diskalifiye edilerek Mursi’nin önünü açmış olan İhvan’ın en zengin ve etkili ismi Hayrat el Şatir de hedefte. Şatir’in korumaları dün yasadışı silah taşıdıkları için tutuklanmak istenince küçük çaplı bir çatışma yaşandı. Ardından 15 koruma tutuklandı. Şatir’in ailesi El Cezire’ye telefon açarak evlerinin saldırı altında olduğunu duyurdu. Şatir’in yeri bilinmiyor.

Muhtıra “potansiyel darbenin sesi” olarak yorumlanıyor. İkinci büyük İslamcı parti olan Nur Partisi, ordunun yeniden siyasete döneceği korkusunu dile getirdi.

Tahrir’de Mübarek’i deviren isyandan daha büyük kalabalıklar sokağa dökdü. Ülke çapında çatışmalarda pazar günü sekiz kişi öldü, 731 kişi yaralandı. Bir haftalık ölü sayısı 16. İhvan’ın Kahire’deki karargahı da yağmalandı. İhvan 2011’deki “savunma komitelerini” canlandırma tehdidi savurdu. Bazı polislerin protestocuların safında durması, polise güvenilemeyeceği şüphesi yarattı.

Obama’nın destek için koşulları var

ABD Başkanı Obama, Mısır ordusunun muhtırasıyla eşzamanlı olarak gelişmeleri değerlendirdi. Afrika turunun Tanzanya ayağında bulunan Obama, Mursi’yi muhalefetle çalışıp demokratik reformlar için daha çok çabalamaya çağırdı, “Hükümetin temsil edici ve sorumlu olduğu, herkesin sesinin işitildiğini hissettiği koşulları yaratmak için yapılacak çok iş var” dedi. Mısır’a desteğin sürüp sürmeyeceği sorulunca, Obama şu yanıtı verdi: “Kararı hukukun üstünlüğü ve demokratik prosedürler temelinde veriyoruz. Protestocuları tek tek sayarak değil; hükümetin muhalefeti dinleyip dinlemediği, basın, ifade ve toplanma özgürlüğü, şiddete başvurulmaması, adil ve serbest seçimlere bakıp veriyoruz.” Pentagon ise ordunun açıklamasını gözden geçirdiklerini duyurdu.

Mısırlıları neler bezdirdi?

Mısır’ı sarsan protestoların en etkili gücü Mursi’nin istifası için 22 milyon imza toplandığını öne süren gençlik hareketi Talamod. Gösterilerde giderek kötüleşen ekonomik koşullara tepkiler öne çıkıyor. 2011 isyanıyla darbe yiyen turizm sektörü bir türlü toparlanamadı. Yatırımlar kurudu. Enflasyon fırladı. Yaz sıcağında elektrik kesinteleri pek çok insanı bezdirdi. İnsanlar yakıt kuyruklarında saatler harcıyor. Tahıl sıkıntısı Rusya ve Fransa’dan resmi yardım talebine rağmen aşılamıyor.