Milli
Savunma Bakanlığı, Barış Kartalı Projesi kapsamında üretilen havadan
ihbar ve kontrol (HİK) uçağının tesliminin gecikmesinden dolayı Boeing
firmasına sözleşme gereği yaklaşık 183 milyon dolar tutarında ceza
uyguladı. Ceza olarak, proje kapsamındaki başlangıç destek süresi iki
yıldan 5 yıla çıkarıldı, 3 yıllık yazılım bakım desteği ve yaklaşık 32
milyon dolarlık yedek parça alımına karar verildi.
Hava
Kuvvetleri Komutanlığının ihtiyaçları doğrultusunda, Savunma Sanayii
Müsteşarlığınca (SSM) yürütülen Barış Kartalı Projesi kapsamında ilk
havadan ihbar ve kontrol (HİK) uçağı başlangıç konfigürasyonunda
teslimatı için TUSAŞ tesislerinden konuşlanacağı birlik olarak
belirlenen 3'üncü Ana Jet Üs Komutanlığına gitti. SSM Uçak Daire
Başkanlığı Modernizasyon ve Entegrasyon Grubu Proje Müdürü Cemal Evci,
Barış Kartalı Projesi'nin Boeing ile imzalanan sözleşme bedelinin
yaklaşık 1 milyar 385 milyon dolar olduğunu belirtti.
Karşılanmayan
isteklerden dolayı sözleşme bedelinde yaklaşık 59 milyon dolarlık
indirim yapıldığını ifade eden Evci, proje kapsamında Boeing firmasına
avans olarak 637 milyon dolar ödendiğini söyledi. Projede Türkiye
tarafından talep edilen üstün nitelikli gereksinimlerin teknolojik
olarak geliştirilmesindeki zorluklar nedeniyle 6 yıllık gecikmenin
yaşandığını dile getiren Evci, "Gecikme dolayısıyla faiziyle birlikte
yaklaşık 183 milyon dolar tutarında bir cezaya karşılık olarak, proje
kapsamındaki başlangıç destek süresinin iki yıldan 5 yıla çıkarılması, 3
yıllık yazılım bakım desteği ve yaklaşık 32 milyon dolarlık yedek parça
alımına karar verildi" diye konuştu.
AWACS'LARA ORANLA DAHA GÜVENLİ
Projeye
başlangıçta yerli sanayinin yüzde 11,5 oranında katkı sağlanmasının
planlandığını ve mevcut durumda bundan fazlasının gerçekleştiğini
vurgulayan Evci, HAVELSAN, TUSAŞ, MİKES, Türk Hava Yolları, ASELSAN ve
SELEX'in projeye katkılarının olduğunu belirtti.
Dünyada farklı
ülkelerin kullandığı ve HİK uçaklarıyla benzer özelliklere sahip AWACS
uçaklarının 1970'lerin teknolojileriyle üretildiğini ve 1990'larda ise
üretimlerinin sona erdiğine dikkati çeken Evci, şunları kaydetti: "Halen
NATO, ABD, İngiltere, Japonya, Suudi Arabistan ve Fransa tarafından
kullanılan AWACS sistemleri zaman içinde ortaya çıkan harekat
ihtiyaçlarına göre sürekli olarak güncelleme ihtiyaçları devam
etmektedir. HİK uçaklarındaki sistem ise 2000'li yılların teknolojisiyle
üretilmiştir. AWACS uçaklarının üzerinde hidrolik sistemle dönen radar
ile mekanik tarama yöntemi kullanılırken HİK uçaklarında çok daha etkin
yönlendirilebilir elektronik hüzme yöntemi ile tarama yapılmaktadır. En
son teknoloji haberleşme ve datalink süitlerinin yanı sıra güvenilirliği
dünyaca bilinen Boeing 737 platformunun kullanılması sistemin önemli
avantajlarındandır. AWACS'lara göre görev güvenilirliği yüksek olması ve
göreve hazır olma oranı oldukça yüksek bir sistem olarak karşımıza
çıkmaktadır."
