30 Mart 2015, Pazartesi
Mısır’da toplanan Arap Birliği liderleri iki gün süren zirvede
bölgedeki güvenlik tehditlerine karşı müşterek bir ordu kurulmasına
karar verdi. 40 bin kişilik olması planlanan gücün merkezi Riyad ya da
Kahire olacak. Arap liderler, Suudi Arabistan Kralı Selman’ın
öncülüğünde Yemen’de başlatılan operasyonun da İran destekli Husi
milisler ele geçirdikleri yerlerden çekilene ve silahlarını bırakana dek
süreceğini belirtti.
Suudi Arabistan öncülüğündeki 10 ülkenin Yemen’de Şii Husilere karşı başlattığı hava operasyonunun gölgesinde Mısır’da gerçekleştirilen Arap Birliği
zirvesinde önemli kararlar alındı. Liderler, Şarm el Şeyh şehrindeki
iki günlük zirvenin sonunda Ortadoğu’da artan güvenlik tehditleriyle
mücadele için ortak bir askerî güç kurulmasını kararlaştırdı. Müşterek
gücün yapısı ve mekanizması konusundaki çalışmalar üye ülkelerin
genelkurmay başkanlarından oluşan bir heyet tarafından şekillendirilecek.
Hava ve deniz unsurlarının da bulunacağı söz konusu birliğin 40 bin
askerden oluşması öngörülüyor. Birliğin komuta merkezi ise Riyad ya da
Kahire olacak. 22 üyeli Arap Birliği’nde bu birliğe katılım gönüllülük
esasına göre olacak. Oluşturulacak güç, üye ülkelerin herhangi bir
güvenlik tehdidiyle karşılaşması halinde ilgili ülkenin talebi üzerine
askeri müdahalede bulunacak. Ortak bir Arap gücü fikri daha önce de
birçok kez gündeme gelmiş ancak somut adım atılamamıştı. Ancak bölgede
artan İran etkisi, IŞİD tehdidi, 5. yılına giren Suriye’deki iç savaş
gibi güvenlik riskleri sebebiyle Arap liderlerin bu kez konuyu daha
ciddi ele aldığı ifade ediliyor. Ancak Şiilerin iktidarda olduğu
Irak’ın, bu konuda çekimser kaldığı bildirildi.
OPERASYON ‘HUSİLER ÇEKİLENE DEK’ SÜRECEK
Arap
liderler ayrıca, Yemen’de yönetime el koyup birçok bölgeyi kontrolleri
altına alan Husi milislerin ele geçirdikleri yerlerden “derhal”
çekilmesini istedi. Zirve sonuç bildirgesinde perşembe günü başlatılan
operasyonun milisler çekilene ve silahlarını teslim edene dek süreceği
belirtildi. Bu karar, Sünni Arap ülkelerinin Husileri destekleyen İran’a
karşı daha sert bir tutum takınacağının işareti olarak yorumlandı.
Husi
milisleri ise Arap Birliği’nin ülkenin meşru lideri olarak gördüğü
Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansu Hadi’ye bağlı güçler ile çatışmaya devam
ediyor. Ağır bombardımana rağmen Husilerin güneydeki stratejik Aden
şehrini almasının, koalisyona darbe vuracağı belirtiliyor.
Kilit isim Salih’ten ateşkes çağrısı
Yemen’de
Husilerin ilerleyişinde perde arkasındaki kilit isim olarak görülen
ülkenin eski cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih aylar sonra kamuoyu önüne
çıktı. 33 yıl iktidarda kalan Salih, önceki akşam Yemen televizyonunda
yayınlanan konuşmasında ateşkes ve müzakere çağrısı yaptı. Suudi
Arabistan’ın yeniden başkent Sana’da kontrolü almasını istediği
Cumhurbaşkanı Mansur Hadi’nin geri dönüşü seçeneğine ise karşı çıktı.
Yeni bir cumhurbaşkanı seçilmesi için seçimlere gidilmesini istedi. Halk
ayaklanması sonucu 2012 başında görevi Hadi’ye bırakan Salih, sandığa
gidilmesi halinde kendisini ya da ailesinden herhangi bir ismin aday
olmayacağını da bildirdi. Ancak Mısır’daki Arap Birliği zirvesinde
Husiler çekilene dek operasyonun süreceği açıklandı. Siyasi gözlemciler,
Husilerin ülkenin kuzeyinden gelerek güneydeki Aden şehrine kadar
ilerlemesinde ordu içindeki Salih’e sadık önemli birliklerin milislerin
safında yer almasının büyük etkisi olduğunu belirtiyor.