4 Nisan 2012 Çarşamba

TÜRKİYE'NİN SURİYE KALESİNDE 11 TÜRK ASKERİ

Türkiye, Suriye, Caber Kalesi, asker, Türk
Fırat'ın kıyısında Suriye topraklarında kalan Caber Kalesi Türk toprağı sayılıyor ve ayda iki kez değiştirilen 11 Türk askeri tarafından korunuyor.
 
Türkiye Şam elçiliğini boşalttı ama 1921’den beri Türkiye toprağı sayılan Suriye’deki Süleyman Şah’ın mezarının bulunduğu Caber Kalesi’ni hâlâ 11 Türk askeri koruyor. Genelkurmay, ‘Bir şekilde askerleri ikmal ediyoruz’ diyor.
İç savaşın sürdüğü Suriye ile ilişkileri her geçen gün gerilen, büyükelçisini geri çekip tüm Türkiye vatandaşlarına ‘Suriye’yi terk edin’ çağrısı yapan Türkiye’nin Suriye toprakları içinde 11 askerinin bulunduğu ortaya çıktı. 11 asker Suriye toprakları içindeki Caber Kalesi’ni koruyor. “Askerlerimiz orada nöbet tutmaya devam ediyor, edecekler” diyen Genelkurmay askerlerin ikmalinin ise ‘bir şekilde’ devam ettiğini vurguladı.

Beşşar Esed rejiminin muhaliflere yönelik saldırıları ve sivil can kayıplarının artmasıyla birlikte Türkiye’nin Suriye’ye karşı tepkisi her geçen gün sertleşti. Türkiye 22 martta Şam’daki büyükelçiliği kapatıp büyükelçi ve diğer diplomatları geri çekti. Suriye’deki Türk vatandaşlarına da ülkeye dönmeleri çağrısı yapılırken THY de Şam seferlerini durdurdu. İşte bu gelişmeler yaşanırken çok ilginç bir olay ortaya çıktı. Türkiye’nin Suriye toprakları içinde 11 askerinin halen görev yaptığı öğrenildi.
 
Caber Kalesi’nde görevliler
11 asker Caber Kalesi’nde, Genelkurmay’ın tanımlamasıyla ‘Saygı kıtası’ olarak görev yapıyor. Caber Kalesi’nin hikâyesi ise oldukça ilginç. Türkiye’nin mevcut sınırları dışındaki tek toprağı olan Caber Kalesi, Suriye’nin sınırları içinde. Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Bey’in dedesi Süleyman Şah’ın mezarının bulunduğu kale, 1921 yılında Fransa ile Türkiye arasında imzalanan anlaşmayla Türk toprağı olarak kabul edildi. Anlaşmayla birlikte Türkiye’nin orada asker bulundurma ve bayrak çekme hakkı tanındı. O tarihten itibaren de Türk Silahlı Kuvvetleri’nden 11 asker kalenin ve türbenin korunmasını üstlendi.
 
İkmal yapılamıyor iddiası
Gönderilen askerler ise Şanlıurfa’daki 20’inci Zırhlı Tugayı’na bağlı 3’üncü Hudut Alay Komutanlığı 2’inci Hudut Taburu’ndan seçildi. 1921’den beri her ayın 7’si ve 20’sinde kaledeki karakolun ikmali ve personel değişimi yapılıyordu. Suriye’deki iç savaşın ardından ülkenin hava ve kara sahasının kapatılması nedeniyle Caber Kalesi’ndeki askerlerin ikmalinin yapılamadığı hatta değiştirilemediği öne sürüldü.
 
“Kalede nöbete devam”
Taraf’a bilgi veren Genelkurmay İletişim Dairesi Başkanı Tuğgeneral Baki Kavun, Türk askerlerinin hâlâ Caber Kalesi’nde olduğunu doğruladı. Kavun “Belirttiğiniz gibi 11 kişilik saygı kıtası olarak askerlerimiz orada nöbet tutmaya devam ediyor. Nöbet değişimi de belirli aralıklarla, planlandığı şekilde hiçbir aksaklığa meydan vermeden devam ediyor” dedi. Kavun, askerlerin son iki aydır erzaksız kaldığı iddialarının ise doğru olmadığını belirterek “İkmal bir şekilde devam ediyor” diye konuştu.
 
Sultan Selim’den beri
Caber Kalesi Suriye’nin kuzeyinde, Fırat nehrinin sol kıyısında eski bir kale. Rakka şehrinden Balis’e giden yol üzerinde, Rakka’nın 50 km batısında, Halep şehrinin 110 km doğusunda yer alıyor. Yavuz Sultan Selim devrinde Osmanlı topraklarına katılan Caber Kalesi’nde Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Bey’in dedesi Süleyman Şah’ın mezarı bulunuyor. II. Abdülhamit devrinde buradaki Süleyman Şah türbesi yeniden onarıldı. Ancak bu bölge I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru İngilizler tarafından işgal edildi. Daha sonra bölge, Suriye’ye bağlanarak Fransız mandasına terk edildi. Osmanlı için önemli bir yere sahip olan Caber Kalesi, Fransa ile Türkiye arasında 20 Ekim 1921 tarihinde imzalanan Ankara Antlaşması’nın 9. maddesi gereğince, ‘Türk Mezarı’ adı altında tanınan kabri, eklentileri ile beraber Türkiye’ye bırakıldı. O günden sonra Türkiye’ye orada muhafız bulundurma ve Türk bayrağını çekme hakkı tanındı.
 
Modern karakol yapıldı
Türbenin muhafazasını sağlamakla görevli 11 asker için 30 Mayıs 1938’de modern bir karakol yaptırıldı. 1939’da da eski türbe tamiri imkânsız hâle geldiği için tarihî önem ve özelliğine uygun olarak, karakolun yanında yeni bir türbe inşa ettirilerek mezar buraya nakledildi Suriye hükümeti, Fırat nehri üzerinde 1966’da başlattığı Tebke Barajı’nın 1973 yılı içerisinde her türlü inşaatını bitireceğini ve barajın su toplamaya başlamasıyla Caber Kalesi’nin tamamen baraj suları altında kalacağını ileri sürerek, Türkiye hükümetinden türbenin yerini değiştirmesi veya türbenin Türkiye’ye naklini talep etti. Bu durum üzerine Türkiye ve Suriye hükümetleri arasında yapılan görüşmeler sonucunda türbe, müştemilatı ile birlikte Karakozak köyü yakınındaki yeni yerine nakledildi. Ayrıca DSİ tarafından 2008’de yapımına başlanan Karakozak Saygı Karakolu 2010 yılında tamamlanarak, Türk askerleri burada kalmaya başladı.